مسجد ملا اسماعیل یزد

معرفی مسجد ملا اسماعیل یزد

مسجد ملا اسماعیل یزد، مسجدی تاریخی متعلق به دوره قاجار می‌باشد که در سال 1186 هـ.ش به دستور آخوند «ملا محمد اسماعیل عقدایی» از عالمان معروف قرن 13 هـ.ش تأسیس شده است. این بنا، مجموعه‌ای از مسجد و مدرسه می‌باشد و امروزه، تنها یک در ورودی مدرسه از آن به‌جامانده است.

مسجد، در جنوب میدان بازار خان یزد قرار گرفته و دارای 3 شبستان و یک ایوان بلندبالا می‌باشد که از همان ابتدا به خاطر وجود این ایوان و شبستان ۳۲ ستونه، زبانزد خاص و عام شده است. محراب این مسجد نیز با به شهادت رسیدن «آیت‌الله محمد صدوقی» در لحظه ادای نماز جمعه تا ابد معروف و شهره گردیده است.

قدیمی‌های محل معتقدند که قبله مسجد، بسیار دقیق است و چندین سنگ لوحه با خط نستعلیق و نسخ و یک کتیبه آبی‌رنگ بر روی زمینه سفید گچی، از هنرهای معماری و تاریخی این بنا می‌باشند.

مسجد تاریخی ملا اسماعیل یزد، در تاریخ ۵ دی‌ماه سال ۱۳۵۲ هـ.ش با شماره ۹۶۴ به‌عنوان یک اثر ملی ایرانی به ثبت رسیده است.

ساختار مسجد ملا اسماعیل یزد

مسجد ملااسماعیل یزد پس از مسجد جامع یزد و مسجد امیرچخماق، سومین مسجد برتر و معروف یزد است که ازلحاظ معماری هم شبیه به بنای مسجد امیرچخماق می‌باشد.

در کنار مسجد ملا اسماعیل، یک بازار و آب‌انبار نیز قرار دارد که به همین نام معروف هستند. ورودی اصلی این مسجد، از سمت بازارچه می‌باشد که در سمت چپ آن، چندین کتیبه به‌همراه یک وقفنامه، قدمت و اصالت بنا را به‌خوبی نشان می‌دهند.

با ورود به مسجد؛ یک صحن بزرگ و دوطبقه قجری، روح آدمی را به اوج عرفان می‌برد؛ صحنی که یک حوض طویل در میان آن قرار گرفته و به‌همراه باغچه‌های سرسبز و درختان قد برافراشته، از آب قنات تغذیه می‌کنند. روبروی ایوان بلند مسجد، یک شبستان گنبدی با ستون‌های باشکوه و یک بادگیر بلندبالا قرار دارد که تمامی درهای شبستان و حجره‌ها، به داخل آن باز می‌شوند.

مسجد ازنظر فرم، جزو مساجد یك ایوانی محسوب می‌شود و از جنس آجر و خشت خام یا ملاط گل و گچ ساخته شده است. در این مسجد سردرها، غرفه‌ها و کتیبه دور گنبد از تزیینات خاصی برخوردار هستند و بقیه قسمت‌ها همچون گنبد دو پوشه پیازی شكل، حوض‌خانه ستون‌دار وسیع با درهای ارسی، صفه‌های قرینه‌سازی شده و همچنین صحن مسجد و دالان‌های زیبای آن، شاهكارهای معماری قرن 13 هـ.ش را به جلوه گذاشته‌اند.

هرساله در مراسم سیزدهم محرم و گرامیداشت خاطره جاویدان عاشورا، از اقصی نقاط شهر دسته‌ها و هیئت‌های سینه‌زنی و عزادار، با شكوه خاصی راهی مسجد می‌شوند که این مراسم در نزد یزدیان، درخور ستایش و تحسین می‌باشد. همچنین تجمع مردم در مسیر مسجد و داخل‌ آن هم در این روز، در ایران بی‌نظیر است.

كتیبه های تاریخی مسجد آخوند ملا اسماعیل یزد

کتیبه‌های متنوع و تاریخی مسجد ملا اسماعیل یزد، به شرح زیر می‌باشند:

_ یک كتیبه کاشی در اطراف گنبد با سوره «انا فتحنا ...» قرار دارد که با نقش سفید بر روی زمینه لاجوردی نگاشته شده است.

_ یك ردیف کاشی‌های سفید طلایی بر روی ورودی شبستان كار شده و در مركز آن، آیه «و اذكر فی الكتاب انه كان صادق الوعد» دیده می‌شود.

_ بر روی سنگ مرمر سفید سردر مسجد، تاریخ 1227 هـ.ق (1191 هـ.ش) و عهد سلطنت فتحعلی‌شاه قاجار حک شده است.

_ حجره‌های سنتی مسجد ملا اسماعیل نیز از امتیاز کتیبه، بی‌نصیب نمانده و بر روی هر در ورودی آن، متن «قال محمد رسول‌الله انا مدینه العلم و علی بابها» دیده می‌شود.

_ در سمت چپ در ورودی مسجد؛ تاریخ مسجد بر روی سنگی سیاه، «وقف نامه بانی و توضیحات دوره سلطنت قجری» ذکر شده است.

شرح حال آخوند ملا محمد اسماعیل عقدایی

«ملا محمد اسماعیل عقدایی یزدی» مشهور به آخوند ملّا اسماعیل،‌ فرزند «عبدالملک بن اصلان خان تبریزی» می‌باشد که تولد او در عقدای اردکان و تاریخ 1119 یا 1120 ﻫـ.ش ذکر شده است.

او در جوانی، به حوزه علمیه نجف رفته و دروس خارج فقه و اصول و عرفان را آموخته است. سپس در سال 1172 ﻫـ.ش به یزد برگشته و به تدریس، صدور فتوا و نشر احکام و آثار زیادی نظیر نورالعارفین، الحسن و القبح و... پرداخته است. وی سرانجام، در سال 1203 هـ.ش وفات یافته و در مقبره آخوند ملا اسماعیل نزدیک به مسجد ملا اسماعیل به خاک سپرده شده است.

اگر قصد اقامت در یزد و رزرو هتل سنتی در بافت تاریخی شهر یزد را دارید، هتل سنتی ترنج یزد گزینه مناسبی جهت رزرو به شمار می‌آید.

در هنگام اقامت در شهر جهانی یزد می‌توانید، از تور یزدگردی و تورهای کویر نوردی باکیفیت رادینا استفاده نمایید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره مسجد ملا اسماعیل یزد، با پشتیبان آنلاین رادینا تماس بگیرید.