روستای بیداخوید تفت

بیداخوید، نام روستایی در 72 کیلومتری جنوب غربی شهرستان تفت می‌باشد که قدمتش مربوط به 800 سال پیش است و از خوش آب و هواترین روستاهای یزد محسوب می‌شود. «خوید» یعنی غله نرسیده و سبز و «بید» هم که در این منطقه زیاد دیده می‌شود، نام درختی سبز با نیاز آبی زیاد است؛ بر همین اساس، به این منطقه «بیدا خوید» یعنی دشت غلات نارس می‌گویند. _برای دیدن وجه‌تسمیه نام این روستا، توضیحات مربوط به مقبره شیخ علی بنیمان در بخش زیر مطالعه شود_.

دیدنی های تاریخی روستای بیداخوید

در روستای بیداخوید بناهای تاریخی زیادی ازجمله مسجد جامع بیداخوید، بقعه شیخ علی بنیمان، غار هفت غار، تل یا تپه شهدا و حمام تاریخی بیداخوید خودنمایی می‌کند که در ادامه، به معرفی بیشتر بعضی از آن‌ها می‌پردازیم:

مقبره شیخ علی بنیمان 

مقبره شیخ علی بنیمان، در بیدا خوید یزد قرار گرفته و متشکل از بخش‌های مختلفی همچون بقعه، مسجد و خانقاه گنبدی شکل می‌باشد. در بقعه، 3 قبر وجود دارد که یکی از آن‌ها متعلق به عارف نامدار «شیخ علی بنیمان» است. فضای داخلی بقعه و خانقاه، به نقوش و آثار هنری و کتیبه‌هایی زیبا و قدیمی مزین شده است. زیلوهای متعلق به این مکان، مربوط به سال‌های 900 و 903 هـ.ش می‌شود و جزو قدیمی‌ترین زیلوهای ایران به شمار می‌رود. همچنین یک کتیبه چوبی به خط نسخ، بر سر در بقعه نصب شده که بیانگر سال تأسیس این عمارت، در سال 802 هـ.ش می‌باشد.

نقل به مضمون است که شخصی از بزرگان و قطب های دراویش، در طی زیارت روستای بیداخوید یزد _برای حل مشکل هجوم مکرر عشایر جنوب منطقه و عدم غارت غلات نارس گندم و جو_ یکی از دراویش بزرگ و موردقبول عشایر آن زمان را در این منطقه مستقر کرده و به‌تدریج این محل را به مرکز فرهنگی بزرگ جنوب ایران بین کرمان، یزد و شیراز تبدیل نموده است. «شیخ علی بنیمان» در دوره پادشاهی «آل مظفر»، به زعامت منطقه رسیده و نهایتاً در سال 758 هـ.ش وفات یافته است.

مسجد جامع بیدا خوید

مسجد جامع بیداخوید، در مقابل بنای شیخ علی بنیمان قرار گرفته است و قدمتش، مربوط به نیمه قرن 9 هـ.ش می‌باشد. امروزه به‌ندرت، در این مسجد نماز جماعت برپا می‌شود و مراسم و نمازها، در مسجد جدید روستای بیداخوید برگزار می‌گردد.

معماری مسجد جامع بیداخوید، مربوط به دوره تیموریان است و نکته حائز اهمیت آن، سنگ محراب مسجد می‌باشد که پس از یک‌بار دزدیده شدن، مجدداً پیدا شده؛ ولی در حال حاضر، در مکان دیگری نگهداری می‌شود.

«استاد کریم پیرنیا» که بزرگ‌ترین مورخ معماری ایران می‌باشد، در مقاله‌ای به نام «طاق و گنبد» از معماری منحصربه‌فرد بنای این مسجد یاد کرده است.

مکان های طبیعی و تفرجگاه های بیداخوید

علاوه‌بر مکان‌های تاریخی، مکان‌های تفرجگاهی دیدنی و زیبا هم در روستای بیداخوید وجود دارد که از این میان می‌توان به چمن، چهل دخترون، سرچشمه (کنج چشمه)، برفخانه، شورگ و کوه گارو اشاره کرد:

چمن: «چمن»، منطقه‌ای سبز و پر آب می‌باشد که شامل چند باغ و چشمه می‌شود و پوشش گیاهی سرسبزی را به وجود آورده است.

برفخانه: «برفخانه» نیز شکافی در دل کوه‌های اطراف روستاست که محل انباشت برف زمستانه می‌باشد؛ به‌نحوی‌که بعضی‌اوقات تا آخر تابستان هم برف دارد. 

شورگ: «شورگ» هم منطقه‌ای زیبا با تعداد زیادی چشمه کوچک و جوشان املاح معدنی می‌باشد که براثر رسوب‌گذاری املاح، محل شکل‌گیری چشمه‌ها و تپه‌های سنگی بی‌نظیر است.

کنج چشمه: یکی دیگر از نمونه جاذبه‌های زیبای روستا، «کنج چشمه» می‌باشد که چشمه‌ای پر آب در روستای بیدا خوید است و محل تأمین آب شرب و لوله‌کشی روستا محسوب می‌شود.

البته باید اذعان کرد که هرچند برفخانه و شورگ، ازنظر جغرافیایی جزو روستاهای دیگر هستند؛ ولی به دلیل مسافت بسیار کم آن‌ها تا روستای بیداخوید و معروفیتشان در بین اهالی روستا، در اینجا به آن‌ها پرداخته شده است.