سبک زندگی نادر و خاص عشایر ایرانی و تعادل فوقالعادۀ آنها با طبیعت، به آنها جذابیت خاصی بخشیده است که گردشگران مختلفی را از سراسر دنیا به سفر در سرزمین ایران جذب میکند. درواقع تجربۀ همزیستی با عشایر ایرانی، یکی از گزینههای جذابی است که برای گردشگران ایرانی و غیرایرانی در تورهای گردشگری ایران (Iran Tours) وجود دارد. در این نوشتار با ما همراه باشید تا دربارۀ عشایر ایرانی بیشتر بدانید.
در آرامشی مطلق، دور از هیاهوی زندگی مدرن و بالا و پایینهای آن، عشایر ایرانی زندگانی ساده و دلنشین خود را با کوچ کردن در دامان مادر طبیعت سپری میکنند. این عشایر مانند پدران خود در چادرهای سیاه زندگی میکنند، از گلههایشان حفاظت میکنند، روزیشان را از دستان طبیعت میگیرند، شبها در زیر آسمانهای پرستاره میخوابند و در جستوجوی مراتع سرسبز و آبوهوای ملایم کوچ میکنند. سبک زندگی نادر و خاص عشایر ایرانی و تعادل فوقالعادۀ آنها با طبیعت، به آنها جذابیت خاصی بخشیده است که گردشگران مختلفی را از سراسر دنیا به سفر در سرزمین ایران جذب میکند. درواقع تجربۀ همزیستی با عشایر ایرانی، یکی از گزینههای جذابی است که برای گردشگران ایرانی و غیرایرانی در تورهای گردشگری ایران (Iran Tours) وجود دارد. در این نوشتار با ما همراه باشید تا دربارۀ عشایر ایرانی بیشتر بدانید.

تجربۀ زندگی با عشایر
زندگی با عشایر تجربهای بسیار جذاب و تکرارنشدنی است. مهماننوازی عشایر ایرانی بهگونهای دلپذیر است که انگار خانوادهای جدید پیدا کرده باشید و با صمیمیت تمام در کنارشان تجربه کسب کنید. در تجربۀ گردشگری زندگی با عشایر (Iran Nomad Tour)میتوانید از گذراندن شب در سیاهچادر ساده، بیدار شدن با طبیعت، دوشیدن گوسفندان، نان درست کردن، جمعآوری چوب، کوبیدن مشک و پشمریسی لذت ببرید. در این تجربه، چشیدن طعم لبنیات طبیعی، نان محلی و غذاهایی که از دستان بخشندۀ طبیعت هدیه شده است، پوشیدن لباس محلی عشایر و همزیستی با آنان، تماشای زندگی خستگیناپذیر و دلنشین عشایر و همچنین تجربۀ چوپانی و دوستی با حیوانات حالتان را خوب میکند و به شما آرامشی بینظیر میبخشد. همچنین باید در نظر داشت که بازدید از سبک زندگی عشایر کمک بزرگی به بقای این نوع از سبک زندگی است که امروزه با گسترش شهرنشینی و تغییرات دنیای مدرن، بسیار کمرنگتر از گذشته شده است.
تاریخچۀ زندگی عشایر ایرانی
آغاز داستان زندگی عشایر در ایران به هزارۀ دوم پیش از میلاد مسیح (ع)، یعنی ورود آریاییها به فلات ایران بازمیگردد. با ورود آریاییها به ایران، برخی از این افراد تصمیم به یکجانشینی و کشاورزی گرفتند و سعی کردند در مکانی زیبا و مناسب برای کشاورزی زندگانی ثابت خود را آغاز کنند؛ اما برخی دیگر زندگی شیرین عشایری خود را ادامه دادند تا از زمستانهای سرد و تابستانهای سوزان دوری کنند و گلههای خود را پرورش دهند. جالب توجه است که عشایر ایرانی با حفاظت از مرزهای ایرانزمین، همواره نقش مهمی در تاریخ ایران داشتهاند. عشایر ایرانی هنوز اصالت پیشین و سبک زندگی بینظیر خود را حفظ کردهاند؛ اگرچه تغییرات دنیا مدرن باعث بروز برخی تغییرات کوچک در زندگی آنها نیز شده است. حتی با وجود جمعیت اندکشان، عشایر ایرانی در کنار عشایر برخی دیگر از کشورهای آسیایی مثل مغولستان و قرقیزستان، جامعهای بزرگ در میان عشایر دنیا را شامل میشوند.

سبک زندگی شیرین عشایر ایرانی
سبک زندگی عشایر ایرانی بهدلیل تعادلی که با طبیعت، حیوانات و تغییرات آبوهوایی برقرار کرده است، بسیار جذاب میباشد. همچنین پدیدۀ کوچ، یکی از جذابیتهای خاصی است که در زندگی عشایر ایرانی وجود دارد. عشایر ایرانی به همراه حیواناتشان که از اصلیترین منابع درآمد و وسایل زندگی آنها هستند، سالی دو بار به کوچ میروند. زندگی قبایل مختلف عشایر با محیط زیست اطرافشان و آبوهوای آن هماهنگ است. برای هر قبیله مهاجرت فصلی (که به کوچ معروف است) به مکانهای خاص و از طریق مسیرهای خاص است. در بهار به مراتع خنکتر (ییلاق) میروند که در فصول خشک سال، علف برای گلههایشان در دسترس خواهد بود. با اولین نسیمهای سرما برای گذراندن فصول سرد به مراتع گرمتر (قشلاق) برمیگردند. آنچه این گونه از سبک زندگی را ممکن میسازد، کار گروهی و همکاری تمام اعضای خانواده است.
سبک زندگی عشایر ایرانی بسیار فعال و پرانرژی است. مردان عشایر با طلوع آفتاب از خواب برمیخیزند و گلهشان را به چراگاه میبرند (البته شایان ذکر است که زنان عشایر نیز در نگهداری از حیوانات به مردان کمک میکنند). زنان عشایر معمولا برای انجام کارهای روزانه در خانه میمانند. آنها لبنیات، غذای روزانه و صنایع دستی تولید میکنند. صنایع دستی پشمی که توسط زنان عشایر تولید میشود، بسیار جذاب است. آنها فرشهای پشمی گرانبها با نقش و نگارهای جذابی تولید میکنند که در نوع خود بینظیر است. عشایر با فروش لبنیات و صنایع دستی در شهرها، یا معاوضۀ محصولات خود با محصولاتی که امکان تولیدشان را ندارند، نیازهای خود را برطرف میسازند.
لباس و پوشش عشایر ایرانی چگونه است؟
لباس و طرز پوشش عشایر ایرانی از جذابیتهای دیگر آنها است. لباس مردان عشایر از قبیلهای به قبیلۀ دیگر متفاوت است. اما بیشتر شلوارهای گشاد، کلاه و کت یا جلیقۀ بلند که با شال روی کمر بسته میشود، میپوشند. کت یا جلیقه به طور سنتی با الیاف طبیعی ساخته میشود و در بافت آن نقشونگارهای خاص عشایری ایرانی به چشم میخورد. از سوی دیگر، زنان عشایری ایران فارغ از این که از چه طایفهای باشند، از دامنهای پفدار و چندلایه در پوشش خود استفاده میکنند. آنها همچنین دارای رنگهای مختلف و زرقوبرقهای خاص در لباسهای خود هستند. این شیوۀ دوستداشتنی پوشش در عروسیها، شادتر نیز میشود. امروزه گرایش به پوشش سنتی عشایر در جامعۀ جوانتر کمتر از قبل دیده میشود؛ ولی هنوز هم مردان بزرگسال و زنان عشایر بسیاری پوشش سنتی خود را حفظ کردهاند.
جشنهای عشایر ایرانی
جشنها و عروسیهای خاص عشایر ایرانی از دیگر جذابیتهای زندگانی این مردم شریف میباشد. جشنها و عروسیهای عشایر ایرانی نیز مانند دیگر آداب و رسوم آنها و دیگر جنبههای سبک زندگی عشایر، بسیار منحصربهفرد است. عروسی عشایر ایرانی بهطور سنتی، روزها طول میکشد. در مراسمات عروسی و جشنهای عشایر، فعالیتهای جذاب و شادی مانند پوشیدن لباسهای رنگارنگ، آیینهای ازدواج، موسیقی سنتی، رقصهای شاد، نمایشهای جنگی هیجانانگیز، موسیقی محلی و غذاهای بسیار خوشمزه بر زیبایی مراسم میافزاید.
عشایر قبل از عروسی، مراسم حنابندان نیز دارند. در این مراسم عروس با حنا و دیگر آرایشهای بهخصوص، آراسته میشود. عشایر چادر دیگری را با فرش و پشمهای رنگارنگ تزئین میکنند و مجلس عروس دیگری را آماده میسازند. سپس مهمانان با شکر، برنج، پول نقد و گوسفند به عنوان هدیه وارد میشوند. مهمانان با موسیقی خاص، عروس سوار بر اسب را همراهی میکنند. جهیزیۀ او نیز پشت سر او حمل میشود. همانطور که عروس را به داماد میسپارند، رقص شروع میشود. عشایر با دستمالهای رنگارنگ میرقصند و در شادی عروس و داماد سهیم میشوند.

بهترین زمان برای دیدار با عشایر ایرانی
از آن جایی که عشایر ایران همیشه برای داشتن هوای ملایمتر به سفر میروند، تمام ایام سال برای بازدید از آنها مناسب است. بنابراین میتوانید بسته به قبیلهای که به آن علاقه دارید و آبوهوای مورد علاقه خود آنها را ردیابی و پیدا کنید. با این حال، عشایر در یک مکان ثابت زندگی نمیکنند و مسیرهای مهاجرت آنها به راحتی یافت نمیشود. بهعلاوه، حتی ممکن است مجبور شوید ماشین خود را ترک کنید و آنها را پیاده پیدا کنید. شرکت مسافرتی و گردشگری رهامهر (Iran Travel Agency) با برند IranOnTour و مجوز رسمی از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، همواره در جهت معرفی فرهنگ، طبیعت و جاذبههای محلی و شهری ایران به غیرایرانیان تلاش میکند. برای آشنایی با این تیم، میتوانید از وبسایت انگلیسیزبان شرکت رهامهر (iranontour.com) دیدن فرمایید یا با معرفی این آژانس به دوستانتان در خارج از ایران، آنها را به عمیقترین لایههای فرهنگ و ریشههای سبک زندگی ایرانی دعوت نمایید.