کویر کاراکال، از بکرترین و زیباترین کویرهای ایران به شمار میرود كه در نزدیکی روستای صادقآباد بافق، در استان یزد و مرکز ایران قرار دارد. كویر كاراكال با داشتن ویژگیهایی منحصربهفرد در پوشش گیاهی و جانوری خود، یكی از پرطرفدارترین جاهای دیدنی یزد است كه علاوهبر مردم این استان، همواره موردتوجه گردشگران و مسافران دیگر شهرها و استانها نیز قرار میگیرد و به مقصدی ثابت برای تور کویر کاراکال در ایام مختلف سال تبدیل شده است.
این کویر زیبا، دارای تپههای شنی عظیمی است که وسعت آنها به بیش از ۱۵۰۰ هکتار با ارتفاع بیش از ۵۰ متر میرسد. این تپهها، از بزرگترین تپههای شنی ایران به شمار میروند. کویر زیبای کاراکال، تا سالها پیش برای عموم مردم ناشناخته بود؛ تا اینکه به همت اهالی این منطقه و اجرای همایش کویرنوردی در سال ۱۳۸۶ هـ.ش، بهتدریج به یک جاذبه طبیعی پرطرفدار تبدیل شد و اکنون گردشگران داخلی و خارجی زیادی را برای شركت در تور كویر یزد و بازدید از طبیعت بکر کویر، به این منطقه جذب میکند.
وجه تسمیه کویر کاراکال
نام کاراکال، برگرفته از زبان پارسی باستان است که بهگونهای از گربهسانان وحشی اطلاق میشود و به دلیل اینکه کویر کاراکال از قدیم زیستگاه این گربهسان زیبا بوده، به این نام شهرت یافته است؛ البته این کویر را بهخاطر نزدیکی به روستای صادقآباد، کویر صادقآباد هم مینامند.
تفریحات در کویر کاراکال
سافاری، شترسواری، پیادهروی، تماشای آسمان پرستاره کویر، آفرودسواری، غلت خوردن و موتورسواری روی شنهای طلایی از تفریحات بینظیری است که میتوان در کویر کاراکال تجربه کرد.
وجود کمپ تفریحی شن و شادن و کمپ شهید برزگری اقامت کویرنوردان را سهولت بخشیده و همچنین امکانات رفاهی گردشگران را فراهم آورده است.
بهترین اقامتگاه کویر کاراکال کجاست؟
برای انتخاب یک اقامتگاه مناسب در کویر کاراکال میتوان به سراغ کمپ شهید برزگری رفت. این مجموعه با داشتن امکانات مناسبی همچون سوئیت ویژه گردشگران، کافه رستوران سنتی، حمام و سرویس بهداشتی ایرانی و فرنگی، مکان مناسب برای حمام آفتاب، آلاچیق، بوفه، زمین بدمینتون، شبکه برق، تجهیزات رصد گروهی ستارگان و... نیازهای اساسی مسافران را در دل کویر تأمین میکند.
لازم به ذکر است که اتاقهای کمپ شهید برزگری از ۲ تا ۱۸ نفر ظرفیت دارند و همگی از سرویس بهداشتی و حمام برخوردار هستند. همچنین درصورت عدم علاقه به اقامت شبانه در دل کویر و تمایل به اسکان در هتلهای شهری، میتوان از نزدیکترین مهمانسراها نظیر هتل عملدار بافق و هتل چهار ستاره نیکان بافق استفاده کرد.
جاذبه های نزدیک به کویر کاراکال
كویر كاراكال با موقعیت ویژه خود، فاصله اندكی تا بسیاری از جاذبههای دیدنی منطقه دارد که یکی از آنها خانه وحشی بافقی _شاعر قرن دهم هجری_ میباشد. این خانه خشت و گلی در مسیر کویر کاراکال و جنب مسجد جامع بافق واقع شده و با داشتن هفت اتاق زیبا و زیرزمین و ایوانی بزرگ و دلربا، همواره پذیرای علاقهمندان و دوستداران هنر و ادب از سراسر كشور است.
از دیگر مکانهای تاریخی این منطقه، باید به آبانبار و حمام کاکامیر از دوره زندیه اشاره كرد که در کنار شنهای روان قرار گرفته و با گنبد آجری زیبای خود، منظره بسیار شگفتانگیزی را در دل کویر خلق كرده است. این دو بنا از موادی همچون آجر، خشت، سنگ و ملاط ساروج ساخته شدهاند و جلوه زیبایی به حاشیه کویر بخشیدهاند.
بر بالای شنهای روان نیز قلعهای در فاصله ۲ کیلومتری کویر دیده میشود که به آن «قلعه باقرآباد» میگویند. از ویژگیهای قلعه باید به دو برج نگهبانی و ۴۵ اتاق در کنار ۱۰ جایگاه تیراندازی و ۳ جایگاه سنگاندازی اشاره کرد. این مکان، دژی متعلق به دوره قاجار است كه امروزه با صلابت و شكوه خود، نظر هر بینندهای را جلب میكند.
باید گفت كه در كنار این اماكن تاریخی، جاذبههای طبیعی قابلتوجهی دیگری هم پیرامون كویر كاراكال وجود دارد كه یكی از معروفترین آنها، منطقه حفاظتشده كوه بافق است. این منطقه حفاظتشده و شكارممنوع، شامل یک ناحیه كوهستانی در جهت شمال غربی _ جنوب شرقی میباشد و با توجه به تنوع شرایط آبوهوایی، پوشش گیاهی و جانوری بسیار متنوعی دارد.
پوشش گیاهی کویر کاراکال
کویر کاراکال به اقتضای آبوهوای کویریاش، دارای پوشش گیاهی ضعیفی است که عمدتاً از گیاهان ماسهپسند نظیر نسی و اسکنبیل تشکیل شدهاند؛ البته در حاشیههای این کویر و در مرز نمکزارها و شنزارها، بهتدریج پوشش گیاهی قدری غنیتر میگردد و درختچههای گز، انار، پسته و نخلستانها مشاهده میشود.
گونه های جانوری کویر کاراکال
همانطور که اشاره شد، کاراکال یکی از گونههای جانوری این منطقه است؛ اما علاوهبر این گربهسان، پرندهها و حیوانات کویری دیگری نیز در کاراکال زندگی میکنند که اگر حواستان جمع باشد و شانس با شما یاری کند، حیوانات زیبای این منطقه را در حین گردش در کویر، خواهید دید.
کاراکال
همانطور که گفته شد، کاراکال نام یک گربهسان وحشی از ۸ گربهسانی است که در ایران زیست میکند و به نامهای سیاهگوش و منگولهگوش نیز خوانده میشود. این گربهسان کوچک، در نوع خود سنگینترین و سریعترین محسوب میشود. کاراکال علاوهبر خاورمیانه، در آفریقا نیز زندگی میکند. یوز گربه و گربه طلایی ازنظر ژنتیکی، نزدیکترین خویشاوندان این گربهسان به شمار میروند.
روش زندگی این حیوان زیبا، بسیار جالب است. کاراکالها، بهصورت انفرادی و در قلمرو مخصوص خود زندگی میکنند که این قلمرو، برای هر کاراکال از ۲۷۰ تا ۱۱۱۶ کیلومترمربع میرسد و وزن زیاد کاراکال و کمبود طعمه، از دلایل وسعت قلمرو این حیوان میباشد. کاراکال، بیشتر در شب شکار میکند؛ اما گاهی در روز هم دیده میشود.
این حیوان زیبا، به دلیل هوش بالا و امکان رام شدن در گذشتههای دور بسیار موردتوجه مردم بوده و از آنها برای شکار حیواناتی نظیر خرگوش، آهو و روباه استفاده میکردند.
متأسفانه در سالهای اخیر، جمعیت کاراکالها در دنیا بسیار کم شده؛ بهطوریکه بهعنوان یک گونه کمیاب معرفی میشود.
مسیر دسترسی
فاصله این کویر، از یزد حدود ۱۴۰ کیلومتر است و جاده آسفالته و مسیر مناسب، یکی از ویژگیهای مثبت کویر کاراکال به شمار میرود. برای رفتن به این کویر بعد از رسیدن به شهر یزد، باید مسیر کویری یزد به بافق را در حدود ۱۰۰ کیلومتر طی کرد. در اواسط بلوار ورودی بافق در سمت چپ، یک فرعی وجود دارد که بازدیدکنندگان را بعد از طی ۱۵ کیلومتر، به روستای صادقآباد و در نهایت به کویر کاراکال راهنمایی میکند. لذا فاصله یزد تا کویر کاراکال را میتوان در زمان حدوداً ۱ ساعت و نیم پیمود.
برای حرکت از تهران به سمت کاراکال و یک کویرنوردی جانانه، ابتدا باید عازم یزد شد و از یزد، وارد جاده بافق گردید سپس ادامه مسیر را دنبال کرد. فاصله تهران تا کاراکال، حدود ۷۶۰ کیلومتر است که با اتوبوس ۸ ساعت زمان میبرد؛ اما بهمحض رسیدن، مناظر شگفتانگیز کویر، خستگی را از خاطر محو میکند.
سخن پایانی
استان یزد با داشتن كویرهای بسیار زیبا و وسیع، هرساله میزبان برگزاری تورهای مختلف كویرنوردی است كه از محبوبترین و پرطرفدارترین آنها، میتوان تور كویر كاراكال را نام برد؛ البته از آنجایی كه كویر با تمام زیباییهای خود خطرات و محدودیتهایی نیز دارد، باید جهت رفتن به این گوشه دنج دنیا، از كمک و همراهی دیگر علاقهمندان و راهنمایان حرفهای بهره برد. بنابراین برای یک کویرنوردی امن و برنامهریزیشده میتوانید روی تور کویر کاراکال رادینا حساب کنید. همچنین اقامت در بافق، مخصوصاً در هتلهای نیکان و علمدار، سفری دلنشین را برای شما به ارمغان میآورد.
برای سفر به بافق و کسب اطلاعات بیشتر، راهنمای دیدنیهای بافق را مطالعه کنید.