تعیین مدفن وحشی بافقی بعد از 5 قرن

وحشی بافقی که به نوعی نامدارترین شاعر استان یزد محسوب می‌شود، یکی از غزل‌سرایان بزرگ ایران در قرن دهم هجری بوده که مکان دقیق دفن وی، حدود 500 سال در هاله‌ای از ابهام قرار داشته است. این شاعر بزرگ که صاحب منظومه عاشقانه «شیرین و فرهاد» می‌باشد، قرار است به زودی مزار او پس از آشکار شدن، محل گردهمایی شیفتگان شعر و ادبیات شود.

مدیر کل میراث فرهنگی یزد با اعلام این خبر خوش گفت: وحشی بافقی از جمله مفاخر بزرگ یزد است که به دلیل اجحافی تاریخی و طولانی‌مدت در حق او، مدفن وی در قرون گذشته تخریب و نامعلوم شده و تا امروز نیز به درستی مشخص نگردیده است.

سید مصطفی فاطمی با اشاره به ثبت مستندات تاریخی از حضور مکرر وحشی بافقی در محله پیر و برج (پیربرج) و وجود نشانه‌هایی از دوران صفویه در زندگی وی، گفت: وحشی بافقی اشاره‌های متعددی به وضعیت اجتماعی و معماری دوران صفویه داشته و از حاکم محلی آن زمان یزد یعنی «میرمیران» نیز یاد کرده؛ با این حال، تاکنون سندی از زمان و مکان قطعی وفات وی در دسترس نبوده است.

فاطمی ضمن بیان وجود شواهدی در شعرهای «ملا قطب شعرباف»، «میرحیدر معمایی» و دیگر شاعران مبنی بر وفات وحشی بافقی در سال 991 هـ.ق اظهار کرد: به نظر می‌رسد در سال 1069 هـ.ق سنگ‌قبری شامل اشعار وحشی بافقی، توسط «محمدعلی بیک» بر مدفن وی قرار گرفته و سپس «شمس‌الدین محمد بافقی» گنبدی به آن افزوده که سند مشاهده آن به سال 1072 هـ.ق، در کتاب جامع مفیدی اثر «محمد مفید» ذکر شده است.

مدیر کل میراث فرهنگی یزد به وجود «میدان وحشی بافقی» در سال 1245 هـ.ق و ساخت حمامی در کنار آن به دست «صدر میرزا علیرضا» طی سال 1329 هـ.ق اشاره کرد و گفت: سنگ‌قبر وحشی که در کنار گلخن حمام قرار داشته، گویا در سال 1338 هـ.ق توسط «امیرحسین خان بختیاری» حاکم یزد به میدان سعادت منتقل شده و «سید حسین شکوهی» از شعرای یزد، این موضوع را گواهی داده است.

فاطمی در ادامه به دستور رضاخان برای تخریب‌هایی در سال 1310 هـ.ش (1340 هـ.ق) جهت ساخت خیابان اشاره کرد و بیان نمود: طی این ساخت‌وسازها برای ایجاد خیابان پهلوی جلوی کوچه اهروک (اروک)، آرامگاه وحشی بافقی تخریب شده و سنگ سفید کنار آن هم به گوشه‌ای در جوار خیابان انتقال یافته؛ اما طبق اسناد موجود، سنگ‌قبر وحشی توسط «مدبر نوری» _از حکام بختیاری یزد_ به یهودیان فروخته شده است. نهایتاً در سال 1358 هـ.ش (1399 هـ.ق)، شهرداری اقدام به ساخت المانی در محل جوی هرهر یزد کرده؛ اما با استناد به سخن افرادی نظیر «سیدرضا بادی» و عموزاده «فرخی یزدی» _از کهنسالان شهر یزد_، می‌توان گفت محل دقیق قبر نیز در حدفاصل خیابان امام خمینی و پیاده‌رو (مقابل کوچه اهروک) کشف شده است.

باید ذکر کرد که در سال 1393 هـ.ش (1436 هـ.ش) ضمن سفر خواهرزاده «فرخی یزدی» _دیگر شاعر نامدار استان_ به یزد و حضور در نزدیکی امامزاده شاهزاده فاضل(ع)، وی محل دفن وحشی بافقی در آن مکان را تأیید کرد و مدفن را در زیر خیابان امام دانست.

اگرچه همچنان راهکاری برای تأیید نهایی مدفن وحش بافقی و چگونگی ساخت آرامگاه برای وی ارائه نشده؛ ولی خبرها حاکی از آن است که شهرداری یزد و اداره کل میراث فرهنگی در تلاش هستند تا به بهترین شکل، آرامگاه درخوری برای وحشی بافقی در محل خاکسپاری وی احداث نمایند.