منطقه حفاظت شده کالمند بهادران

سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران، در سال 1351 هـ.ش تشکیل شده و موظف به شناسایی مناطق منحصربه‌فرد، اکوسیستم‌های مهم و زیستگاه و گونه‌های (گیاهی و جانوری) باارزش و در حال انقراض می‌باشد. به همین دلیل، از سال 1353 هـ.ش مناطق حفاظت‌شده ایران به 4 گروه پارک ملی، پناهگاه حیات‌وحش، اثر طبیعی ملی و منطقه حفاظت‌شده طبقه‌بندی و معرفی گردیدند.

در استان یزد، این مناطق حدود 7 تا 8 درصد خاک استان را در برگرفته‌اند و این در حالی است که متوسط کشوری آن‌ها 10 درصد می‌باشد.

کالمند بهادران، پناهگاهی برای حیات وحش استان یزد

منطقه حفاظت‌شده کالمند بهادران با نام رایج «گوراب» در ۸۵ کیلومتری یزد و 50 کیلومتری بهادران واقع شده و حدود 250 هزار هکتار وسعت دارد. این منطقه در سال 1355 هـ.ش، به‌عنوان اولین منطقه تحت حمایت سازمان حفاظت محیط‌زیست انتخاب شده است. در اوایل خرداد سال ۱۳۷۰ هـ.ش هم از منطقه شکارممنوع، به منطقه حفاظت‌شده ارتقا یافته است.

منطقه کالمند بهادران ازلحاظ تقسیمات بوم‌شناسی، محیطی طبیعی می‌باشد و تمامی عناصر بوم‌شناسی زیستگاه بزرگ ایران را از قبیل کوه‌های نیمه برهنه، دشت‌های بیابانی، استپی و کویری دارد.

پستانداران کالمند بهادران

در منطقه کالمند بهادران، بیش از 24 گونه پستاندار شناسایی شده و در سال ۱۳۷۶ هـ.ش مقدمات طرح زنده گیری، انتقال و آزادسازی گورخر ایرانی در کنار گورخر توران و بهرام گور اجرا و با ساخت یک ساختمان دیده‌بانی و استخر ذخیره آب راه‌اندازی گردیده است.

مهم‌ترین گونه‌های جانوری این منطقه شامل یوزپلنگ آسیایی، پلنگ، گربه پالاس، کاراکال، کفتار، شاه روباه، گرگ و... می‌شوند. علاوه بر این گونه‌های کمیاب حیواناتی همچون آهو، جبیر، قوچ و میش، کل و بز، گربه جنگلی و وحشی، روباه معمولی، روباه شنی، تشی، شغال و خرگوش نیز در این منطقه زندگی می‌کنند.

پرندگان کالمند بهادران

گونه‌های خاصی از پرندگان در منطقه کالمند بهادران وجود دارند که درمجموع ۴۸ گونه پرنده از قبیل کوکور، دال، سارگپه پابلند، عقاب دو برادر، عقاب شاهی، شاهین، بالابان، بحری، دلیجه، 2 گونه کبک و تیهو از خانواده ماکیان در این محدوده هستند.

دیگر پرندگان حفاظت‌شده در این منطقه شامل زاغ بور، چکاوک هدهدی، چکاوک کاکلی، گنجشک معمولی، دم جنبانک ابلق، جغد کوچک، هوبره، کبوتر چاهی، چک‌چک، سنگ چشم خاکستری، دلیجه، قمری معمولی، عقاب طلایی، سنقر سفید، غراب، هدهد، زاغ نوک سرخ، زنبورخوار، زاغی، چلچله، سسک جنبان، چکاوک بیابانی، چاخ لق، شاهین، اردک سرسبز، کاکایی سرسیاه و باکلان می‌شوند.

خزندگان و دوزیستان کالمند بهادران

13 گونه دوزیست و خزنده در منطقه حفاظت‌شده کالمند شناسایی شده که 1 گونه آن دوزیست (قورباغه مردابی)، 1 گونه لاک‌پشت، 5 گونه مارمولک و 6 گونه مار است.

برخی از این جانوران ذکرشده، در راسته مارمولک‌ها و سوسماران می‌باشند که شامل آگامای صخره‌زی فلس ‌درشت، جکوی سنگی تیغه‌دار، جکوی دم‌کند، سوسمار مار چشم و بزمجه بیابانی هستند. کور مار سلیمانی، مار پلنگی، قمچه مار و شترمار شیرازی از نمونه مارهای غیر سمی منطقه و افعی، مار جعفری و مار شاخ‌دار هم در گروه مارهای سمی منطقه می‌باشند.

گونه های گیاهی کالمند بهادران

در کل، 10 تیپ گیاهی مجزا در منطقه کالمند بهادران تشخیص داده شده که در بیشتر تیپ‌ها، نام گیاه درمنه رتبه اول یا دوم را دارد. ۱۱۵ گونه گیاهی متعلق به ۳۵ تیره و ۱۰۰ جنس در قالب اشکال رویشی مختلف اعم از گیاهان یک‌ساله، چندساله، فصلی، علفی (بومادران، شور مرغ، جگن، شقایق کوهی، خیارک، آنغوره)، بوته‌ها، درختچه ‌و درختی (خارشتر، کلاه میرحسین، چوبک، تنگرس، بادام‌کوهی،‌ کاروان کش، اسکنبیل، گون، افدرا، انجیر کوهی، رمس، بنه، پرند، کهورک، تاغ، گز، قیچ و...) هم در این منطقه رشد و رویش دارند.

جاذبه‌های کالمند بهادران

گردشگران گرامی که با گرفتن مجوزهای لازم به این منطقه سفر می‌کنند، می‌توانند در حین لذت از مناظر بکر طبیعی، آن‌ها را با عکس‌برداری ثبت کنند. بهترین زمان برای عکس‌برداری از این مناطق خشک، معمولاً اوایل صبح یا غروب است؛ زیرا در این 2 زمان، بسیاری از گیاهان در اوج شکوفایی و شکفتگی هستند.

منطقه حفاظت‌شده کالمند بهادران با نزدیکی به اثر تاریخی زین‌الدین و جاذبه‌هایی نظیر ارتفاعات بوزش، سایت پرورش گورخر ایرانی و وجود گونه‌های فراوان کل، بز و آهو؛ از دیدگاه آموزش، پژوهش و گردشگری مکانی مناسب و قابل‌توجهی می‌باشد که علاقه‌مندان به طبیعت و دانشجویان زیادی را به خود جلب کرده است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد منطقه حفاظت‌شده کالمند بهادران با پشتیبان آنلاین رادینا تماس بگیرید.