روستای عقدا

شهر عقدا کجاست؟

شهر عقدا، در حاشیه جاده یزد_اصفهان و 40 کیلومتری شهر اردکان قرار گرفته است.

آشنایی با شهر عقدا اردکان

شهر عقدا، یکی از بزرگترین و کهن ترین مناطق بخش مرکزی اردکان است که با قدمتی 6000 ساله، مربوط به قبل از اسلام و معاصر با شهرستان میبد می باشد. این شهر در ایامی دور، نقش ساحل دریای ساوه را داشته که جاده قدیم و اصلی، از وسط آن می گذشته و در کنار جاده اش هم چاپارخانه و کاروانسرا قرار داشته است.

معماری شهر قدیمی عقدا اردکان یزد، شبیه به بافت تاریخی و سنتی شهر یزد می باشد و کوچه پس کوچه هایی ُپر از خانه های خشت و گلی دارد. جای جای این منطقه، زندگی و آرامش را به همراه دارد و آدمی را به تاریخ و روزگار خوش کودکی می برد.

در ضمن، عقدا تنها شهر بزرگ بخش مرکزی اردکان است که دارای نمایندگی آموزش و پرورش، دبیرستان، دهداری، پاسگاه انتظامی، بسیح، درمانگاه، تلفن و دیگر امکانات اساسی می باشد.

وجه تسمیه عقدا

شهر عقدا؛ دیار خشت و انار و یکی از شهرهای تاریخی استان یزد است که وجود بناهای تاریخی نظیر بازار و حمام 1100 ساله، بادگیرها، قلعه ها و کاروانسراهای روستای عقدا و... آن را به یکی از پُر جاذبه ترین مناطق استان تبدیل کرده و بسیار مورد توجه گردشگران می باشد.

عقدا، شهر تاریخ و طبیعت در دل کویر می باشد که تا حدود قرن ۷ هـ.ش با داشتن ساکنینی کاملاً زرتشتی، به «گبرگاه» معروف بوده و بعدها براساس دو روایت زیر، به عقدا تغییر یافته است:

روایت اول: این شهر به علت نداشتن دیوار دفاعی، همواره در گذشته مورد حمله دزدان و راهزنان بوده تا اینکه روزی «خواجه نصیرالدین طوسی» در حین اتراق در آن، طرح ساخت دیوار شهر را داده و گفته که از آن پس، تنها مسلمانان حق ماندن در شهر را دارند؛ از این رو، اکثر اهالی شهر مسلمان شده و بعد از انجام عقد 40 دختر و پسر تازه مسلمان در یک شب، اسم این شهر به «عقدگاه» و سپس «عقدا» تغییر یافته است..

روایت دوم: شهر عقدا را یکی از سرهنگ ‌های یزدگرد به نام «عقدار» ساخته و وجه تسمیه خود را نیز از همین امر گرفته است.

محصولات و صنایع شهر عقدا

بهترین محصول کشاورزی این شهر، انار عقدا است که از لحاظ کیفی و طعم شیرین آن، در کل ایران بی ‌نظیر است. انواع گیاهان دارویی همچون خاکشیر، زیره، کاکوتی، آویشن، بادام کوهی، ختمی، بنه و... نیز هر ساله در بیابان ‌های عقدا می‌روید. صنایع دستی شهر عقدا هم شامل قالی ‌بافی از نوع قالی ‌های ابریشمی نائینی و سبد بافی از تَرکه ‌های درخت انار و بادام کوهی و همچنین جارو بافی و ساخت قپان می باشد.

جاهای دیدنی عقدا

تاریخ 6 هزار ساله «عقدا»، آثار تاریخی و با صلابت زیادی را شکل داده که برخی از آنها عبارتند از مسجد جامع عقدا، حصار خواجه نصیر طوسی، قلعه سامه، کاروانسرای رشتی، دروازه عقدا، مسجد صلیب، مسجد هلاکو، خانه میرزا رضای کرمانی، مدرسه علمیه، چاپارخانه، برج چاه ریگ، آب انبار حاج محمود، حمام نو و... .

این شهر علاوه بر جاذبه‌های تاریخی، مناطق حفاظت شده ای همچون سیاه ‌کوه، پارک ملی سیاه ‌کوه، پارک ملی حفاظت شده دره ‌انجیر، موزه مردم ‌شناسی، چک ‌چک، زیارتگاه پیر هریشت، کوه پارس بانو یا زیارتگاه پیر نارکی، تالاب های فصلی، کویر بکر و دیدنی و... نیز دارد:

قلعه سامه عقدا

«قلعه سامه عقدا»، یکی از چندین قلعه معروف عقدا می باشد که متعلق به شخصی به نام «سام» بوده است. ساختمان این قلعه، چهارگوش مستطیل شکل و خشتی می باشد که در هر گوشه آن، یک برج کوچک دو طبقه و کاملاً یکسان وجود دارد.

آثاری همچون بقایای استخوان ها و جمجه انسان، کوزه، ظروف و اشیای زیر خاکی نیز در این قلعه به چشم می خورد.

برج چاه ریگ

برج چاه ریگ، مربوط به اواخر دوره صفوی تا افشاریه می باشد که در تاریخ ۲۷ بهمن ماه سال ۱۳۸۷ هـ.ش با شماره ۲۴۷۳۴ به‌ عنوان یک اثر ملی ثبت گردیده است.

چاپارخانه عقدا

چاپارخانه عقدا، متعلق به دوره صفویه و در همسایگی کاروانسرای ابوالقاسم رشتی می باشد و در تاریخ ۱۴ اسفند ماه سال ۱۳۸۵ هـ.ش با شماره ۱۷۸۹۷ در آثار ملی ایران ثبت شده است.

مدرسه علمیه عقدا

مدرسه علمیه عقدا، بنایی خشتی با نمای داخلی آجر می باشد که ورودی آن را یک هشتی با 5 سکو، به نیت پنج تن آل عبا تشکیل داده است. کلاس و حجره های طلاب نیز در 4 جهت بنا، به صورت قرینه قرار گرفته اند.

مسجد هلاکو عقدا یزد

مسجد هلاکو عقدا، بنایی 2 طبقه با طاق های زیباست که مربوط به دوره صفویه می شود. این اثر تاریخی، در تاریخ ۱۷ اسفند ماه سال ۱۳۸۱ هـ.ش با شماره ۷۷۵۵ به ‌عنوان یک اثر ملی به ثبت رسیده است.

خانه میرزا رضای کرمانی عقدا

خانه میرزا رضای کرمانی عقدا، به «میرزا رضای کرمانی فرزند ملا حسین عقدایی» تعلق دارد؛ کسی که در زمان جشن پنجاهمین سال سلطنت ناصرالدین شاه، این شاه را در حرم عبدالعظیم حسنی به قتل رسانده است.

مسجد صلیب عقدا

مسجد صلیب عقدا یا حوزک و حوزوک عقدا، مسجدی 2 طبقه است که ساختمان آن، توسط یک معمار مسیحی ساخته شده و طراحی آن، به گونه ای است که از بالا به شکل صلیب دیده می شود. بنای این مسجد نیز همانند «مسجد هلاکو عقدا» می باشد.

کاروانسرای رشتی عقدا

بنای کاروانسرا و آب رشتی عقدا، توسط «حاجی ابوالقاسم تاجر رشتی» از تجار یزدی و در سال 1225 هـ.ش احداث گردیده است. ساختمان کاروانسرا، از جنس آجر با یک بادگیر دو طبقه می باشد که در هر بدنه آن، 7 صفه به قرینه قرار دارد و صفه میانی آن به عنوان شاه نشین، بزرگ تر است.

مسجد جامع عقدا

مسجد جامع عقدا، دارای یک سر در ورودی اصلی می باشد که یک بیت شعر زیبا به خط کوفی، بر روی آن گچبری شده است. این مسجد، همچنین یک گرمخانه و ایوان تابستانی نیز دارد که قسمت تابستانی آن، در دهه اخیر ساخته شده است. یک کاشی ستاره ای شکل هم از نوع کاشی‌ های قرن هشتم هـ.ش با نقوش گل و اشعار اطراف آن، بر دیوار گچی بالای سر محراب مسجد قرار دارد که بیانگر قدمت تاریخی مسجد جامع عقدا می باشد.

کاروانسرای رباط خرگوشی عقدا

کاروانسرای رباط خرگوشی، یکی از 999 کاروانسراهای شاه عباس صفوی می باشد که در روستای قدیمی عقدا ساخته شده است. بنای این کاروانسرا، از سنگ و آجر و حاوی آثار با ارزشی همچون کتیبه ای به خط «علیرضا عباسی» خوشنویس عهد صفوی می باشد که بین شاه نشین و بر سردر ورودی می درخشد و گرانبهاترین اثر باقی مانده این کاروانسرا به شمار می رود.

در صفحه کاروانسرای خرگوشی  اطلاعات بیشتری در اختیار شما خواهیم گذاشت.

اقامتگاه بوم گردی انار عقدا

اقامتگاه بوم گردی انار عقدا با قدمتی ۳۰۰ ساله و معماری بسیار زیبا و سنتی خود، فضایی دلنشین جهت اقامت و عکاسی می باشد که در نزدیکی آب انبار عقدا، چاپارخانه، کوچه باغ های انار و برج خواجه نعمت قرار دارد. از بام بوم گردی اتار می توان نمایی ویژه از شهر عقدا را مشاهده کرد؛ در سفر به عقدا حتما از این مکان بازدید کنید.

برگزاری مراسم محرم در شهر عقدا

شهر عقدا، تنها جایی است که مردم آن 10 روز قبل از محرم، به استقبال این ماه عزیز رفته و به مدت 10 شب، در محلی به نام «عشور مسلم» عزاداری می کنند.

مردم معتقد شهر عقدا همچنین، هر ساله بر سر چهارراه و کوچه‌ های عقدا برای «مسلم بن عقیل و دو طفلان او» عزاداری می کنند و با روشن نمودن آتش بر روی کلک‌ ها و در معابر، یاد مصایب مسلم را زنده نگه می‌دارند. سپس تمام مردم شهر، در حسینیه بزرگ عقدا جمع شده و مراسم فاتحه ‌خوانی را آغاز می‌کنند و به مدت 5 شب، در دو حسینیه پایین و بالا، به انجام مراسم روضه‌خوانی می پردازند.

آنها از شب ششم، 5 شب را به تعزیه ‌خوانی و پایان روز را هم به مراسم عاشورا اختصاص می دهند، بعد از غروب آفتاب نیز دسته های عزاداری، مراسم شام غریبان را در کوچه‌ها برگزار می کنند.

در روز سیزدهم محرم، «هیأت بنی اسد» برای خاکسپاری اجساد هفتاد و دو تن، مراسم خاصی را اجرا می‌کنند. در نیمه دوم صفر، مراسم نخل ‌برداری همچون سایر شهرهای استان یزد، در دو حسینیه عقدا انجام می شود. در روز بیست و هشتم صفر نیز مراسم نمادین تیرباران کردن جنازه امام حسن (ع)، اجرا می گردد و عزاداران در سوگ آن حضرت، به سر و سینه می‌زنند.

در اکثر این ایام، هیأت ها به پخت نهار برای تمامی روستا می پردازند و به در منازل آنها، تحویل می دهند.

اگر قصد اقامت در اردکان و رزرو هتل سنتی در بافت تاریخی شهر عقدا را دارید، هتل سنتی خالو میرزا عقدا گزینه مناسبی جهت رزرو به شمار می آید.

هنگام اقامت در شهر تاریخی اردکان، می توانید از تور یک روزه اردکان گردی و تورهای کویر نوردی با کیفیت رادینا استفاده نمایید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره روستای عقدا، با پشتیبان آنلاین رادینا تماس بگیرید.