آب انبارهای احمدآباد اردکان

آب انبارهای احمدآباد اردکان میراثی از گذشتگان

شهر احمدآباد اردکان با داشتن مجموعه آب‌انبارهای 3 تایی، 5 تایی، 9 تایی و... در این زمینه بسیار شاخص و معروف می‌باشد که البته علت تراکم این آن‌ها در یک منطقه، بیانگر وجود شیب مناسب زمین و بالا بودن ارتفاع نسبت به مناطق دیگر احمدآباد است.

آب‌انبارها چون یکی از منابع ذخیره آب و از بزرگ‌ترین واحدهای معماری هستند، همواره برای مردم کویرنشین بسیار مهم و حیاتی و مرکز بسیاری از آبادی‌ها و محله‌ها شمار می‌روند. آن‌ها با حفر مخزن آب‌انبار و خزانه در عمقی پایین‌تر، از نفوذ آب‌های شور و تلخ جلوگیری کرده و آب‌انبارهای خود را هم با آب شیرین قابل شرب قنات، پر نموده‌اند.

سازندگان آب‌انبارها بسیار دقیق و نکته‌سنج بوده و به مسائل اصلی ساخت آن‌ها همچون میزان فشار آب بر کف و سطح آب‌انبار، تهویه، تصفیه و جلوگیری از آلودگی آب، مسئله اندود داخل بنا و ... بسیار توجه داشته‌اند.

این معماران، تزیینات نمای خارجی آب‌انبارها؛ به‌ویژه سردر ورودی آن‌ها را در نظر گرفته و گاهی با انتخاب اشعار جالبی برای کتیبه بالای سردرها، روحیات ساکنان آن منطقه را نیز به نمایش گذاشته‌اند.

آب‌انبارها همواره علاوه‌بر نقش مهم ذخیره آب‌، در فرهنگ و اعتقادات مردم هم جای دارند؛ چراکه پیوند آب و آیین‌های مذهبی همیشه بوده و هنوز هم است.

مجموعه آب‌انبارهای احمدآباد اردکان در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ هـ.ش با شماره ۹۱۰۸ به‌عنوان یک اثر ملی ایرانی به ثبت رسیده است.

آب انبارهای سه تایی احمدآباد اردکان

مجموعه آب‌انبارهای 3 تایی احمدآباد اردکان با قدمتی 80 ساله، به دوره قاجار تعلق دارند و در بافت تاریخی احمدآباد اردکان قرارگرفته‌اند.

آب‌انبار سه‌تایی اردکان دارای سه مخزن با چندین راه‌پله (راچینه‌‌ها) متفاوت است که مرمّت آن با اقداماتی همچون آجرچینی، بندکشی، اجرای سقف پایاب، زیرسازی، کاه‌گل، هره‌‌چینی، بازسازی شبکه دور پایاب ورودی آب‌انبار در حال انجام می‌باشد.

آب‌انبارها علاوه‌بر نقش مهمی ‌که در زندگی روزمره مردم داشته‌اند، از موقعیت خاصی نیز در فرهنگ و اعتقادات مردم این سرزمین بهره‌مند بوده‌اند.

آب‌انبار سه‌تایی احمدآباد اردکان با شماره 10790 در بهمن‌ماه سال 1382 هـ.ش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آب انبارهای پنج تایی احمدآباد

شهر احمدآباد، شهر پسته‌های خندان و معروف به «هند كوچك» است كه به خاطر سطح بالای آب، حتی مردم عادی هم می‌توانستند با كندن 10 متری زمین به آب ‌دست یابند؛ به‌این‌ترتیب در این شهر، یک قنات پرآب و زلال حفر کرده‌اند كه به قنات احمدآباد معروف می‌باشد. قناتی که تنها در 5 روز از سال، مخازن آب و آب‌انبارها را پر می‌کرده است.

احمدآباد از بی‌نظیرترین شهرهایی است که مجموعه‌هایی با بیش از سه آب‌انبار را در كنار هم دارد و یكی از معروف‌ترین آن‌ها، مجموعه زیبای آب‌انبارهای پنج‌تایی می‌باشد. در نزدیكی این مجموعه، آب‌انبار سهمی و چند آب‌انبار هم‌دوره آن‌هم قرار دارد.

مجموعه آب‌انبارهای 5 تایی احمدآباد از جنس خشت و گل آهك می‌باشد که اخیراً تعمیر و مرمت گردیده است. هرکدام از این آب‌انبارها، دو بادگیر 2 چشمه‌ای با ارتفاعات مختلف دارند كه بر روی قطر شمالی_ جنوبی دایره مخزن قرارگرفته‌اند.

عمق مخازن آب‌انبارهای 5 تایی احمدآباد از 3.5 تا 4 متر متغیر است و در سمت عبور آب قنات، كاهش می‌یابد.

این مجموعه هنوز سالم مانده و چرخش جهت پایاب آن، یکی از تماشایی‌ترین قسمت‌های این مجموعه می‌باشد. مخازن قوسی آب‌انبارهای 5 تایی احمدآباد به شکل نعل اسب هستند؛ به‌گونه‌ای که از دور، شبیه 5 ساقی با کلاه‌های نمدی به نظر می‌رسند.

دلایل وجودی آب‌انبار

در مجموع، دو نوع آب‌انبار خصوصی و عمومی وجود دارد که آب‌انبار عمومی شامل آب‌انبارهای شهری، روستایی، قلعه‌ای، میان راهی و بیابانی می‌شود.

در گذشته، آب‌انبارها به دلیل جلوگیری از فساد آب در هوای آزاد، گرم شدن، تبخیر آب در اثر گرما و نور مستقیم خورشید، جریان هوا و... ساخته شده و این‌گونه به جمع‌آوری و نگهداری آب پرداخته‌اند.

 اگر قصد اقامت و رزرو اقامتگاه سنتی در بافت تاریخی شهر اردکان را دارید، اقامتگاه بوم گردی شبستان اردکان گزینه مناسبی جهت رزرو به شمار می‌آید.

در هنگام اقامت در شهر تاریخی اردکان می‌توانید از تور یک روزه اردکان و تورهای کویر نوردی باکیفیت رادینا استفاده نمایید.    

برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره آب انبارهای احمدآباد اردکان، با پشتیبان آنلاین رادینا تماس بگیرید.