مراسم سنتی شب بیست و هفتم رمضان در یزد

آداب کهن استان یزد در شب 27 ماه مبارك رمضان

شهر تاریخی یزد با داشتن اصالتی ماندگار، هنوز هم بر اصول و سنت خود پایبند است و در ماه رمضان و به‌خصوص شب بیست و هفتم آدابی دارد که هرچند کمرنگ شده اما هنوز آثاری از آن برجای‌مانده و یزدیان اصیل آن‌ها را برگزار می‌کنند. یکی از مهم‌ترین آن‌ها مراسم سنتی دوست‌دوست یا دوست علی است.

مراسم سنتی «دوست دوست علی» شب بیست و هفتم ماه رمضان

یکی از کهن‌ترین و جالب‌ترین مراسمی که هرساله در شب 27 ماه مبارك رمضان در استان یزد اجرا می‌شود، مراسم دوست علی است که بسیار معروف و یادگار ایام باستانی این دیار می‌باشد.

از آداب این مراسم؛ رفتن گروهی از جوانان و نوجوانان به نام قاشق‌زن یا كمچلی‌زن به در 7 خانه است که با خواندن شعار «دوست‌دوست علیه، امام اول علیه، میدی یا برم؟» از صاحب‌خانه مقداری خوراكی و تنقلات گرفته و بین گروه خود تقسیم می‌کنند یا اگر فردی مریض باشد به او می‌دهند.

احیا و شب زنده داری

از دیگر رسوم یزدی‌ها در این شب، غسل كردن و حتی برگزاری احیا می‌باشد و معتقدند که اگر فردی در این روز، روزه بگیرد گناهانش بخشیده می‌شود.

جشن و عروسی

مردم یزد همچنین شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان را شبی مبارک و مقدس دانسته و مراسم خواستگاری، بله برون، عقد و عروسی و... را در این شب برگزار و با هدیه به نوعروسان به جشن و سرور می‌پردازند، هدیه‌ای كه به هدیه بیست و هفتمی معروف است.

حنابندان

در شب بیست و هفتم رمضان، مردان نیز خِضاب و زنان حنا کرده و با پوشیدن لباس نو به منزل فامیل و اقوام می‌روند و بعد از افطار، غذاهای یزدی همچون شولی و کله‌پاچه می‌خورند.

خواندن دعای نادعلی

یكی دیگر از مراسم یزدی‌ها در شب بیست و هفتم، خواندن دعای نادعلی و لعن کردن ابن‌ملجم است که این رسم در شهرهای دیگر كشورمان نظیر خراسان، شیروان، طالقان، هرات و... نیز انجام می‌شود. همچنین مردم در این شب به مولودی‌خوانی و دایره زنی نیز می‌پردازند و معتقدند که با نواختن دایره، ارواح خبیثه از تن بیرون رفته و سلامتی جای آن را خواهد گرفت.

دوختن پیراهن مراد

دوختن پیراهن مراد یک رسم جالب دیگر مردم یزد می‌باشد و به این صورت است که اگر كسی مریض باشد و یا دختر دم بخت داشته باشد، از هفت نفر با اسامی زهرا (س) و یا دیگر ائمه پول گرفته و با آن پارچه می‌خرند سپس در مسجد جامع یزد _گاهی با بردن چرخ‌خیاطی_ آن را دوخته و با تعارف شیرینی به حضار آن را به تن فرد موردنظر می‌کنند.

البته عقیده دارند که پارچه پیراهن مراد نباید با قیچی بریده شود و حتماً باید آن را با تیغ ببرند و سپس لباس را با نخ همرنگ پارچه بدوزند وگرنه به حاجتشان نمی‌رسند.

یا اینکه مبلغی پول را از افرادی خاص تهیه کرده و بعد از خرید پارچه، کیسه‌ای می‌دوزند سپس آن را از خوراکی‌های گرفته‌شده از مردم، پُر کرده و به مریض یا دختر دم‌بخت می‌دهند و معتقدند که این‌گونه فرد مریض شفا می‌یابد و دختر دم‌بخت نیز همسری مناسب پیدا می‌کند.

شكستن گردو 

رسم شكستن گردو برای افرادی است كه دختر دم بخت دارند. دختران با در دست گرفتن قفل و شیرینی و تهیه مقداری ‌گردو، از پله‌های مسجد جامع یزد بالا می‌روند و در هر پله، یكی از گردوها را در زیر پا گذاشته و می‌شکنند تا به بالای مسجد برسند سپس با خواندن دعای خاصی بر گنبد مسجد، هفت دور چرخیده و از پله‌ها پایین می‌آیند. وقتی دختران از پله‌های مسجد جامع یزد پایین آمدند، قفل را به اولین جوان آن نزدیکی‌ها می‌دهند تا آن را باز كند و سپس به او شیرینی تعارف می‌کنند. انجام این امر، اعتقادی است برای باز شدن بخت آن دختر دم بخت و پیدا شدن همسری مناسب برای او.

پختن نان مراد

پختن نان مراد یا نان بیست و هفتمی رمضان خانی، رسم دیگر یزدی‌ها در روز بیست و هفتم رمضان است که به نان «سوروک» نیز معروف می‌باشد. حاجت‌داران، آرد این نان را هم مثل پارچه پیراهن مراد، از هفت نفر با نام فاطمه گرفته و به سراغ مغازه‌ای روبه‌قبله با صاحبی خوب و مؤمن رفته و مبلغی پول از وی می‌گیرند سپس نان را پخته و به برش‌های كوچك تقسیم کرده و به مردم می‌دهند. آن‌ها معتقد هستند که فرد عازم خدمت به سربازی با خوردن این نان، از خدمت سربازی معاف می‌شود و یا اگر فرد زندانی آن را بخورد، آزاد می‌شود.

به‌طورکلی، نان در فرهنگ ایرانی همیشه مقدس و محترم است و حضورش در جشن‌های نیاكان ما بیانگر قداست خاص این نعمت الهی می‌باشد.

تهیه حلقه مراد

پول تهیه حلقه مراد یا انگشتر مراد هم از هفت نفر با اسامی ائمه گرفته می‌شود که خود فرد هم با اضافه کردن مقداری پول، ساخت آن را به زرگر سفارش می‌دهند تا انگشتری از جنس طلا یا نقره به‌اندازه انگشت دختر یا گوش پسر مریض بسازد و در روز 27 ماه رمضان، حلقه را در دست آن فرد كنند.

 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مراسم سنتی شب بیست و هفتم رمضان در یزد با پشتیبان آنلاین رادینا تماس بگیرید.