مسجد جامع یزد

مسجد جامع یزد؛ مسجدی با بلندترین مناره های جفتی در جهان

اگرچه شهر یزد با بناهای باشکوه بسیاری از دوره‌های مختلف تاریخ شناخته می‌شود؛ اما مسجد جامع این شهر شهرتی جهانی دارد و از مهم ترین مکان‌های دیدنی یزد به شمار می‌رود. مسجد کبیر یا مسجد جامع یزد با داشتن بلندترین مناره‌های جفتی جهان، از زیباترین آثار معماری اسلامی در ایران است که قدمت آن به قرن نهم هجری برمی‌گردد. مسجد جامع امروزی به‌عنوان یادگاری از دوره قاجار، ترکیبی از سه مسجد قدیمی می‌باشد که به زیبایی بازسازی شده و حتی زمانی، تصویر زیبای آن پشت اسکناس‌های ۲۰ تومانی نیز درج گردیده است. همچنین کاشی‌کاری‌های منحصربه‌فرد مسجد جامع یزد، ازجمله سوژه‌های پرطرفدار عکاسی برای گردشگران به حساب می‌آید که شهرت بسیاری دارد؛ چراکه این مسجد یکی از نمادهای اصلی شهر یزد محسوب می‌شود.

وارد خیابان مسجد جامع كه می‌شویم؛ این مسجد عظیم، از دور خودنمایی می‌کند. به‌سویش گام برمی‌داریم و به تماشای مناره‌های بلند آن می‌رویم كه گویا به آسمان وصل شده‌اند. جالب است بدانید که این مناره‌ها، 52 متر ارتفاع و 8 متر قطر دارند و با هم متفاوت می‌باشند؛ چراکه مناره سمتِ راست، دارای 2 مسیر پلكانی مستقل می‌باشد. بلندای این مناره‌ها و کاشی‌کاری منحصربه‌فردش حتی در اوج مناره‌ها _جایی كه مناره‌ها باریک‌تر شده‌اند_ نیز تعجب‌برانگیز است.

ایوان مسجد جامع یزد؛ شاهکار معماری اسلامی

مسجد، 7 ورودی دارد و ما، از در ورودی اصلی آن‌که از چوب گردو و با ارتفاع ۴.۵ متر ساخته شده، پا به درون هشتی یا كریاس بنا می‌گذاریم و شاید اغراق نباشد كه بگوییم پا را به درون موزه کتیبه‌ها می‌گذاریم؛ زیرا کتیبه‌های سنگی و كاشی مختلفی كه بر روی آن‌ها وقف‌نامه و فرامین حكومتی نقش بسته، همه به‌صورت یكجا در اینجا نصب ‌شده‌اند.

وارد صحن وسیع مستطیل شكل مسجد می‌شویم كه در میان آن، یک سكوی نسبتاً وسیع معروف به «سکوی مهتابی» تعبیه شده است؛ سکویی که محل عبادت نمازگزارانی بوده كه دوست داشتند تا در شب‌های مهتابی تابستان، روی صحن و به‌دوراز رفت‌وآمد و جای كفش دیگران نماز بخوانند و عبادت كنند.

به‌سوی ایوان رفیع و بلند مسجد می‌رویم. جالب است بدانید که در سقف ایوان، ۹۹ اسم از اسامی خداوند به‌صورت خط کوفی بنایی (نوعی خط کوفی زاویه‌دار) نگاشته شده است؛ اسامی که با «إِنَّ لِلَّهِ» در ابتدای ایوان شروع و با نام «الصبور» در مرکز آن ختم شده و شامل «الله، الرحمن، الرحیم، الملك، القدوس، السلام، المؤمن، المهیمن، العزیز، الجبار، المتكبر، الخالق، البارئ، المصور، الغفار، القهار، الوهاب، الرزاق، الفتاح، العلیم، القابض، الباسط، الخافض، الرافع، المعز، المذل، السمیع، البصیر، الحكم، العدل، اللطیف، الخبیر، الحلیم، العظیم، الغفور، الشكور، العلی، الكبیر، الحفیظ، المقیت، الحسیب، الجلیل، الصبور و...» می‌شود.

در سقف ایوان هم حدیثی از پیامبر گرامی اسلام نیز نقش بسته است که به شرح زیر می‌باشد: «إِنَّ لِلَّهِ تعالی تِسْعَةً وَ تِسْعِینَ اسْمَا مِائَةً إِلاَّ وَاحِدًا مَنْ أَحْصَاهَا دَخَلَ الْجَنَّةَ: همانا برای خداوند بلندمرتبه ۹۹ اسم است (صد منهای یک) کسی که آن را حفظ کند (بشمارد)، داخل بهشت می‌شود».

پس از ایوان، وارد فضای داخلی مسجد و به عبارتی زیر گنبد دوپوسته مسجد می‌شویم و کاشی‌کاری و آجرکاری‌های زیبای دیوارها و سقف‌ها را می‌بینیم که اسماء متبركه و آیات قرآنی با چه ظرافت و شگفتی، بر روی آن‌ها نقش بسته‌اند.

داستان مناره های مسجد جامع یزد

شاید شنیدن داستان محلی‌ها در مورد این دو زوج مناره، خالی از لطف نباشد؛ برای ساخت این دو مناره، روزی یک استاد و شاگرد با هم قرار می‌گذارند تا هرکدام بدون نظارت بر کار دیگری، یكی از مناره‌ها را بسازند و بعداً نتیجه را مقایسه كنند. زمانی كه ساخت عالی هر دو مناره تمام می‌شود، استاد می‌بیند که پلکان مناره شاگرد یا همان مناره سمتِ راستی، دوطرفه می‌باشد؛ درحالی‌که پلکان مناره استاد، فقط یک‌طرفه است. چنین می‌شود كه استاد زبردست، از این موضوع ناراحت شده و در لحظه، خودش را از همان مناره به پایین می‌اندازد.

از محراب مسجد جامع بوی تربت را استشمام کنید!

در ادامه، به دیدار مقصوره یا محراب مسجد جامع یزد می‌رویم؛ جایی كه مقدس‌ترین و زیباترین جای مسجد به شمار می‌رود. خالی از لطف نیست که بدانید؛ این محراب، تماماً از سنگ مرمر به همراه تربت كربلا و گلاب، به‌جای آب ساخته شده است. در بالای محراب، یک نیمكره می‌بینیم كه بنا به گفته برخی از محققان، الگوی رنگ‌آمیزی کاشی‌کاری‌های این قسمت را در بردارد تا اگر روزی نیاز شد، معمار در ترمیم بقیه قسمت‌ها از آن استفاده كند. در دو طرف محراب به فاصله كم، 2 ورودی یا مدخل كوچك قرار دارد كه به‌صورت راهروی باریكی به محراب می‌رسد و برای عبور زنان و رساندنشان به امام جماعت ساخته شده تا آن‌ها بتوانند بدون برخورد با مردان در صف نماز، سؤالات خود را از امام جماعت بپرسند.

گنبد مسجد جامع یزد

گنبد دوپوسته مسجد جامع یزد كه بر آن نقش یک گل صابونکی معقل، با ظرافت اجرا شده و بر ساقه‌اش، عبارت «الملک لله» به خط کوفی تکرار گردیده؛ با ۱۷ متر قطر لایه بیرونی، سازه‌ای محکم و استوار دارد. خوابیدگی لایه بیرونی گنبد، یکی از بخش‌های فوق‌العاده مسجد برای توجه معماران و گردشگران می‌شود که معمار در آن، به‌جای استفاده از قوس‌های تیز با ترکیب دو قوس، دست به ابداع یک ترکیب زیبا و پایدار زده است.

در دو طرف گنبد، 2 شبستان غربی و شرقی قرار دارد که بعد از بازدید از آن‌ها و طاق‌های زیبایشان، به بازدید از گرمخانه‌های ضلع شرقی و غربی مسجد می‌رویم. گرمخانه شرقی یا «شبستان شازده»، كاملاً جدید و از ساخته‌های هیئت حامیان مسجد است و دارای ۴۸ ستون مستطیل شكل با اِزاره‌های پوشیده از کاشی‌های شش‌ضلعی و فیروزه‌ای‌رنگ می‌باشد.

در مسجد جامع، در هر نوبت نماز جماعت برپا می‌شود و عده زیادی از مردم شهر و مسافران نیز نمازشان را اینجا می‌خوانند.

می‌توانیم از در اصلی مسجد كه وارد شدیم، خارج نشویم؛ بلكه یکی از 6 ورودی دیگر آن را امتحان کنیم _هم‌اکنون ۴ ورودی مسجد باز است_ تا بتوانیم در ادامه، گشت زنی بافت تاریخی و سنتی یزد و دیگر شاهكارهای معماری این خطه را نظاره‌گر باشیم.

موزه گنجینه مسجد جامع

مسجد جامع یزد با قدمتی طولانی، گنجینه‌ای ارزشمند از آثار تاریخی را در خود جای داده که بسیار موردتوجه گردشگران گرامی می‌باشد. موزه گنجینه مسجد جامع یزد، در شبستان غربی مسجد قرار دارد که در سال ۱۳۹۳ هـ.ش افتتاح شده و گنجینه‌ای از 350 اثر از دوران ایلخانی تا زمان معاصر را در خود حفظ کرده است.

آدرس مسجد جامع یزد

مسجد جامع یزد در خیابان امام خمینی (ره)، مقابل برج ساعت و انتهای خیابان مسجد جامع واقع شده و تحت نظارت اداره اوقاف می‌باشد.

قدم زدن در خیابان مسجد جامع را از دست ندهید!

پیشنهاد می‌کنیم که در سفر به یزد، برای بازدید از مسجد جامع حدود 2 تا 3 ساعت را در نظر بگیرید تا بتوانید از محله‌ها و ساباط‌های اطراف آن هم دیدن کنید. در خیابان منتهی به مسجد جامع، فروشگاه‌های متعدد صنایع‌دستی و دست سازه‌های سنتی هستند که می‌توانند انتخاب مناسبی برای خرید سوغات باشند.

در این محله، کافه‌های سنتی هم می‌توانند میزبان شما باشند تا کمی در خانه‌های سنتی یزد استراحت کنید و خستگی سفر را به درکنید. از بهترین این کافه‌ها می‌توان به خانه هنر یزد و کافه ناردون اشاره کرد که در پشت‌بام خود با تخت‌های سنتی چیدمان شدند و چشم‌اندازی بی‌نظیر به بافت تاریخی یزد و بادگیرهای زیبای آن دارند.

اگر قصد سفر به یزد را دارید، مطالب جاهای دیدنی یزد و بهترین هتل های یزد می‌تواند راهنمای خوبی برای شما باشد.

برای اطلاعات بیشتر در مورد مسجد جامع یزد با پشتیبان آنلاین رادینا تماس بگیرید.