مسجد جامع یزد

مسجد جامع یزد، مسجدی با بلندترین مناره های جفتی در جهان

به دیدار یکی از برترین آثار معماری اسلامی در ایران، مسجدی همراه با متعلقات و تزیینات بسیار چشمگیر و دیدنی، مسجد جامع یزد می رویم که صاحب بلندترین مناره های جفتی جهان می باشد.
این زیباترین شاهکار معماری قرن نهم هجری قمری در طول صد سال و از ترکیب سه مسجد قدیمی در دوره های مختلف بنا گشته و در دوره قاجار با وسعت ده هزار متر مربع، شكل امروزی خود را بدست آورده است.
 شاید فراموش نكرده باشید كه زمانی عكس مسجد جامع یزد پشت اسكناس های ۲۰ تومانی، نقش بسته بود. 

نگاهی به معماری مسجد جامع یزد ، شاهکار معماری اسلامی ایوان رفیع

بنای مسجد جامع یزد از لحاظ خوابیدگی گنبد، سردر رفیع و بلند و همچنین کاشیکاری زیبا و منحصر به‌ فردش تحسین هر بازدیدكننده ایرانی و خارجی را برمی انگیزد.
وارد خیابان مسجد جامع كه می شویم از دور، این مسجد عظیم خود نمایی می كند. به سویش گام برمی داریم؛ مناره ها را ببین كه چطور تو را به آسمان وصل می كنند. جالب است بدانید که این مناره ها با هم فرق دارند. مناره سمتِ راست، دارای دو مسیر پلكانی مستقل است. بلندای این مناره ها و کاشی کاری منحصربه فردش حتی در اوج مناره ها، جایی كه مناره ها باریكتر شده اند، نیز تعجب برانگیز است. ارتفاع مناره های مسجد جامع ۵۲ متر و قطر آن ها ۸ متر است.

داستان مناره های مسجد جامع یزد

شاید شنیدن داستان محلی ها در مورد این دو زوج مناره خالی از لطف نباشد؛ برای ساخت این دو مناره، روزی استاد و شاگردی با هم قرارمی گذارند كه هر كدام یكی از مناره ها را بسازند و بدون اینكه نظارتی بر كار یكدیگر داشته باشند نتیجه را مقایسه كنند. زمانی كه ساخت مناره ها تمام می شود هر دو مناره عالی ساخته می شوند اما مناره ای كه شاگرد می سازد، همان مناره سمتِ راست، دارای پلكانی دو طرفه است در حالی كه مناره استاد فقط پلكان یک طرفه دارد و چنین می شود كه استاد زبر دست از این موضوع ناراحت شده و خودش را از همان مناره به پایین می اندازد. 

ایوان مسجد جامع یزد

از درب ورودی اصلی كه از چوب گردو ساخته شده با ارتفاع ۴.۵ متر عبور كرده و پای به درون هشتی یا كریاس می گذاریم. شاید اغراق نباشد كه بگوئیم پای را به موزه كتیبه ها می گذاریم. زیرا كتیبه هایی از سنگ و كاشی كه بر روی آن وقف نامه و فرامین حكومتی نقش بسته همه یكجا در اینجا نصب هستند. 
وارد صحن وسیع مستطیل شكل مسجد می شویم كه در میان آن سكوی نسبتا وسیعی تعبیه شده است. اینجا محل عبادت نمازگزارانی بوده كه مایل بودند در شبهای مهتابی تابستان روی صحن و به دور از رفت و آمد و جای كفش دیگران نماز بخوانند و عبادت كنند، برای همین به "سكوی مهتابی" معروف شده است. 

به سوی ایوان رفیع و بلندش می رویم. جالب است بدانید در سقف ایوان مسجد جامع یزد، ۹۹ اسم از اسامی خداوند به صورت خط کوفی بنایی (نوعی خط کوفی زاویه دار) نگاشته شده است.

اسامی که با «إِنَّ لِلَّهِ» در ابتدای ایوان شروع و با نام «الصبور» در مرکز آن ختم شده است و شامل «الله، الرحمن، الرحیم، الملك، القدوس، السلام، المؤمن، المهیمن، العزیز، الجبار، المتكبر، الخالق، البارئ، المصور، الغفار، القهار، الوهاب، الرزاق، الفتاح، العلیم، القابض، الباسط، الخافض، الرافع، المعز، المذل، السمیع، البصیر، الحكم، العدل، اللطیف، الخبیر، الحلیم، العظیم، الغفور، الشكور، العلی، الكبیر، الحفیظ، المقیت، الحسیب، الجلیل، الصبور و...» می شود.

در سقف ایوان مسجد جامع کبیر یزد ، حدیثی از پیامبر گرامی اسلام نیز نقش بسته است که به شرح زیر می باشد:

«إِنَّ لِلَّهِ تعالی تِسْعَةً وَ تِسْعِینَ اسْمَا مِائَةً إِلاَّ وَاحِدًا مَنْ أَحْصَاهَا دَخَلَ الْجَنَّةَ: همانا برای خداوند بلند مرتبه ۹۹ اسم است (صد منهای یک) کسی که آن را حفظ کند (یا بشمارد)، داخل بهشت می‌شود». 

پس از ایوان وارد فضای داخلی مسجد و به عبارتی زیر گنبد دو پوسته مسجد می شویم. به كاشی كاری دیوار و سقف ها نگاه كنید ببیند با چه ظرافت و زیبایی روی آجر و كاشی، اسماء متبرکه و آیات قرآنی را نقش بستند. 

از محراب مسجد جامع بوی تربت را استشمام کنید

سپس به مقدس ترین جای در مسجد، كه یكی از زیباترین بخش های آن هم هست؛ مقصوره یامحراب مسجد جامع گام می نهیم. خالی از لطف نیست كه بدانید این محراب تماما از سنگ مرمر ساخته شده است. گفته می شود این محراب را با تربت كربلا و گلاب به جای آب بنا كرده اند. نیمكره ای را بالای محراب می بینیم كه بنا به گفته ی برخی محققان الگوی رنگ آمیزی كاشی كاری های این قسمت را در بر دارد تا اگر روزی نیاز شد معمار در ترمیم بقیه قسمت ها از آن استفاده كند. دو طرف محراب به فاصله كمی، دو ورودی یا مدخل كوچک هست كه به صورت راهروی باریكی به محراب می رسد. دلیل این دو فضا، عبور زنان هست و رساندن خود به امام جماعت تا بدون برخورد با مردانی كه در صف نمازند سوالات خود را از امام جماعت بپرسند. 

گنبد مسجد جامع یزد

گنبد دوپوسته ی مسجد جامع یزد كه برآن نقش گل صابونکی معقلی با ظرافت اجرا شده و بر ساقه آن کلمه "الملک لله" به خط کوفی تکرار شده است، با ۱۷ متر قطر لایه بیرونی، سازه ای محکم و استوار دارد. خوابیدگی لایه بیرونی گنبد یکی از بخش های فوق العاده این مسجد برای معماران و گردشگران است (خوابیدگی یعنی اینکه معمار به جای قوس های تیز، با ترکیب دو قوس، به یک ترکیب زیبا و پایدار و مقاوم دست پیدا کند). 

دو طرف گنبد، شبستان غربی و شرقی قرار دارد؛ بعد از بازدید از شبستان ها و دیدن طاق های زیبا، به بازدید گرمخانه های ضلع شرقی و غربی مسجد می رویم. گرمخانه شرقی به «شبستان شازده» معروف است و دارای ۴۸ ستون مستطیل شكل با اِزاره های پوشیده از كاشی های شش ضلعی و فیروزه ای رنگ می باشد. گرمخانه ضلع شرقی كاملاً جدید و از احداث هیأت حامیان مسجد می باشد. 

در این مسجد در هر نوبت نماز جماعت برپا می‌شود و عده زیادی از مردم شهر و مسافران نیز نمازشان را اینجا می خوانند.
می توانیم از درب اصلی مسجد كه وارد شدیم، خارج نشویم. بلكه از ورودی های دیگر این بنا بیرون برویم (این مسجد ۷ ورودی دارد كه هم اكنون ۴ ورودی آن باز است) تا بتوانیم در ادامه گشت زنی، بافت تاریخی و سنتی یزد و دیگر شاهكار های معماری این خطه را نظاره گر باشیم.  

آدرس مسجد جامع یزد

 مسجد جامع یزد در خیابان امام خمینی (ره)، مقابل برج ساعت، انتهای خیابان مسجد جامع واقع شده و تحت نظارت اداره اوقاف می باشد.

  مسجد جامع کبیر یزد در ۳۱ تیر ۱۳۱۳ شمسی با شماره ۲۰۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

قدم زدن در خیابان مسجد جامع را از دست ندهید!

پیشنهاد می کنیم در سفر به یزد برای بازدید از مسجد جامع یزد، دو تا سه ساعت را در نظر بگیرید تا بتوانید از محله ها و ساباط های اطراف آن هم دیدن کنید. در خیابان منتهی به مسجد جامع، فروشگاه های متعدد صنایع دستی و دست سازه های سنتی هستند که می توانند انتخاب مناسبی برای خرید سوغات باشند.

در محله مسجد جامع کافه های سنتی می توانند میزبان شما باشند تا کمی در خانه های سنتی یزد استراحت کنید و خستگی سفر را به در کنید. از بهترین این کافه ها می توان به خانه هنر یزد و کافه ناردون اشاره کرد که در پشت بام خود با تخت های سنتی چیدمان شدند و چشم اندازی بی نظیر به بافت تاریخی یزد و بادگیرهای زیبای آن دارند. 

اگر قصد سفر به یزد را دارید مطالب جاهای دیدنی یزد و بهترین هتل های یزد می تواند راهنمای خوبی برای شما باشد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد مسجد جامع یزد با پشتیبان آنلاین رادینا تماس بگیرید.