خانه ملک زاده یزد

قدمت خانه تاریخی ملک زاده یزد

بانی خانه ملک‌زاده، «حاج محمدصادق عرب فرزند حاج محمدباقر» می‌باشد و با توجه به اینکه 4 نسل از این خانواده در این خانه زیسته‌اند، قدمت آن را حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ سال تخمین می‌زنند.

خانه ملک‌زاده یزد، در تاریخ ۲۸ دی سال ۱۳۷۹ هـ.ش با شماره ۲۹۵۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

معماری خانه ملک زاده (هتل شاه ابوالقاسم) یزد

خانه ملک‌زاده (هتل شاه ابوالقاسم) یزد، از خشت و گل ساخته شده و با عبور از یک هشتی کوچک مزین به سقف گچی و کاربندی شده، وارد راهرویی کم‌عرض و سپس حیاط خانه می‌شویم.

خانه از سمت شمال، جنوب و غرب حیاط دارای ساختمان و در ضلع شرقی برای هماهنگی با 3 بدنه دیگر، دارای طاق و طاقچه‌نماهایی زیبا می‌باشد. تالار خانه هم در سمت جنوب، بادگیر نه‌چندان بلندی را در خود جای‌داده است.

در ضلع شمالی خانه، یک پنج‌دری با تزیینات گچ کاری و آیینه‌کاری در سقف و بدنه و در ضلع شرقی هم 3 باب سه‌دری دیده می‌شود که در طرفین پنج‌دری ضلع شمالی و تالار ضلع جنوبی، تعدادی بالاخانه وجود دارد. در سه طرف ساختمان هم زیرزمین قرار گرفته است.

در ضلع جنوبی حیاط اصلی و پشت تالارخانه، یک حیاط کوچک (بیرونی یا نارنجستان) ساخته شده که ارتباط حیاط اصلی با حیاط کوچک، از طریق راهروهای طرفین تالار امکان‌پذیر است. نماسازی حیاط اندرونی، گل و نماسازی حیاط بیرونی از کاه‌گل می‌باشد.

خانه ملک‌زاده یزد، هم‌اکنون به «خانه هنر و هتل شاه ابوالقاسم یزد» اختصاص یافته و شامل یک کافه در فضای باز، گالری و فروشگاه صنایع‌دستی و پشت‌بامی رو به بافت قدیم شهر یزد معروف به «بام یزد» می‌باشد. 

در صفحه کافه خانه هنر یزد اطلاعات بیشتری را درباره این کافه زیبا در اختیار شما قرار داده‌ایم.

خانه ملک زاده یزد از زبان بهروز رضوی

شاید خالی از لطف نباشد که توصیف خانه ملک‌زاده یزد را از زبان «بهروز رضوی» گوینده یزدی رادیو و تلویزیون بشنویم: «خانه‌اش متبرک شد با نامش پیرمرد از تبار محمد است. مهربان و صمیمی، صبور و بااراده چون سرزمینش، دست‌های  چروكیده و ترک‌دارش به كویر می‌ماند. خانه‌اش به‌سادگی حرف‌هایش آرایش شده، بی‌پیراییه و راحت، بنشین و تكیه بزن بر درختی كه عمری بر پایش آب ریخته‌اند و  به پایش نشسته‌اند تا جان بگیرد. درودیوار هم خاطره‌سرایی می‌کنند از ایام گذشته، از آفتاب كه بی‌امان می‌تابد، از اینكه هیچ‌گاه سایه‌ای از پس دیوار نمی‌افتد، از حرف‌ها و سخن‌هایی كه خانه شنیده است از بروبیاهایی كه دیده است از هیاهوی بچه‌ها در حیاط. در خونه بر روی همه باز است. اینجا خانه سید است.

در انتهای پیچ‌درپیچ کوچه‌های کاه‌گلی یزد خانه‌ای تاریخی ثبت است به نام ملک‌زاده، اما گویی ده‌ها فامیل در این سرا عمر گذرانیده‌اند. خانه‌ای است به دل‌بازی روح مهمان‌نواز صاحب‌خانه. در را باز می‌کنیم و خود را در میانه حیاط می‌بینیم. خانه سوت‌وکور است و صدای سكوت رفیع‌ترین صداهاست كجاست آن شكوه و هیاهو، دیگر خبری از آدم‌هایی كه در شاه‌نشین‌ها، دالان‌ها و اتاق‌های پنج‌دری‌اش در رفت‌وآمد بودند نیست. چشم‌ها را از درودیوار بردار و بر هم نه. حال می‌برد رویای این خانه به بیش از ۱۰۰ سال پیش به دوره قاجار، به هیاهوی خانه‌های اصیل قدیمی ایرانی، به اندرونی‌ها به هشتی‌ها و پنجره‌های چوبی مشبک. خانه نشان از ایمان دارد، ایمان صاحب‌خانه، خانه‌ یکتاپرستان. می‌بینی كلمات قدسی كه بر پهنای دیوار نگاشته‌اند یا رحمان، یا رحیم، یا مقیم و غیره. خانه را همواره مطبخی بود در زیرزمین، چند پله پایین‌تر از حیاط، خنک و خشک، مناسب برای نگهداری غذا، آذوقه، کوزه‌های ترشی و سبزی‌های خشک. معماری شگفت‌زده این خانه صاحب‌خانه را خبر می‌دهد از طلوع و غروب خورشید؛ آن هنگام كه خورشید قصد می‌کند به رفتن سوی غروب، رخ طلایی‌اش دیوارهای خاكی خانه را رنگی بی‌نظیر می‌بخشد. همچون طلا كه گویی بر درودیوار پاشیده‌اند. آب حوض بی‌قراری می‌کند برای دستانی كه آستینی بالا زده به‌قصد قربت داخل حوض شوند».

موقعیت خانه ملک‌زاده یا هتل شاه ابوالقاسم یزد در محله فهادان، حوالی زندان اسکندر و جنب مسجد چهل محراب می‌باشد. 

در مطلب بافت تاریخی یزد سعی کرده‌ایم تا اطلاعات مفیدی را درباره این بافت ثبت‌شده جهانی در اختیار گردشگران گرامی قرار بدهیم.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد خانه ملک‌زاده با پشتیبان آنلاین رادینا تماس بگیرید.