روستای خرانق

روستای خرانق؛ زادگاه خورشید

استان یزد با داشتن تاریخچه‌ای طولانی در تمدن و فرهنگ خود، مهد شكل‌گیری شهرها و روستاهای كهنی می‌باشد كه قدمت سكونت در برخی از آن‌ها به هزاران سال قبل برمی‌گردد. این بار به دیدار یكی از روستاهای تاریخی یزد در شهر اردکان، یعنی روستای ۴۵۰۰ ساله خرانق به معنی «زادگاه خورشید» می‌رویم. از زمانی كه پا به این روستا می‌گذارید تا زمانی که از آن خارج می‌شوید، می‌توانید جاذبه‌های تاریخی فراوانی را ‌ببینید كه نشان از قدمت دیرینه روستای خرانق دارد؛ ازجمله این جاذبه‌های تماشایی باید به قلعه تاریخی، منارجنبان، كاروانسرا و پل خرانق اشاره كرد كه همگی در زمره جاهای دیدنی یزد و آثار تاریخی پرطرفدار استان قرار گرفته‌اند.

قلعه تاریخی خرانق

قلعه تاریخی خرانق به‌عنوان یكی از مهم‌ترین جاذبه‌های روستا، بر سر تپه‌ای بلند ساخته شده و به كل زمین‌های اطراف احاطه دارد. باید گفت كه هدف از ساخت این قلعه دفاعی و مسكونی در مكانی بلند، دفاع آسان‌تر در برابر مهاجمان بوده و همین امر، موجب حفظ موجودیت و اصالت قلعه در طول هزاران سال شده است. دیواره‌های قلعه خرانق از خشت‌وگل و سقف آن هم از تیرهای چوبی، حصیرهای الیافی و چوب پوشانده شده و دورتادور قلعه، ۶ برج نگهبانی متصل به بدنه قرار گرفته است.

از ویژگی‌های جالب این بنا باید به معماری خاص آن اشاره كرد؛ به‌طوری كه داخل قلعه حدود ۸۰ خانه ۲ یا ۳ طبقه ساخته شده و در برخی قسمت‌ها، خانه‌هایی ۴ طبقه نیز دیده می‌شود. درمجموع، قلعه یا دژ خرانق شامل بخش‌های مختلفی می‌باشد كه ازجمله آن‌ها می‌توان منارجنبان زیبای قلعه، آشپزخانه قدیمی، حمام، حسینیه و مسجد قلعه را نام برد.

دژ تاریخی خرانق كه از ساختار جالبی برخوردار است، كوچه‌های تاریک و پیچ‌درپیچی دارد كه معروف‌ترین آن‌ها با نام «كوچه گرگ» شناخته می‌شود. گفته شده كه هدف از ساخت این كوچه‌های مخوف، غافلگیری و به دام انداختن دزدها و راهزنان بوده است.

قلعه خرانق كه یادگاری از دوران پس از اسلام و زمان حكومت ساسانیان می‌باشد، در تاریخ ۲۴ اسفندماه سال ۱۳۸۳ هـ.ش با شماره ۱۱۵۰۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

منارجنبان خرانق

پس از تماشای قلعه خرانق، نوبت به بازدید از منارجنبان روستا می‌رسد. این منارجنبان ۳ طبقه كه كاملاً از خشت‌وگل ساخته شده، قدمتی مربوط به دوره صفویه دارد و فاقد هرگونه کاشی‌کاری می‌باشد. باتوجه به ساخت منارجنبان خرانق در سال ۱۰ هـ.ش، باید گفت که قدمت آن از منارجنبان مشهور اصفهان كمتر است؛ اما تحقیقات نشان می‌دهد كه این سازه، قبل از مسجدجامع خرانق ساخته شده است. 
منارجنبان زیبای خرانق، ۲ راهروی پلكانی حلزونی‌شكل برای بالا رفتن مؤذن و نگهبان دارد که عرض پله‌های آن در پایین، ۶۰ تا ۷۰ و در بالا، ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌متر می‌باشد. در این سازه، می‌توان یک مناره مرتفع ۱۵ متری را به‌عنوان برج دیده‌بانی و فانوس‌خانه مشاهده كرد كه موجب شده تا منارجنبان خرانق، به‌عنوان مرتفع‌ترین بنای قلعه شناخته شود. همچنین باید گفت با بالا رفتن از پله‌ها و رسیدن به انتهای مناره، به وسیله زور دست، می‌توان آن را به لرزش درآورد كه همین امر، موجب نام‌گذاری بنا به «منارجنبان» شده است. اگرچه علت اصلی جنبیدن این مناره، هنوز كشف نشده؛ اما ظرافت‌های هوشمندانه آن، به‌خوبی بیانگر هنر و مهارت بالای معماران گذشته می‌باشد.

این نكته را نیز باید ذكر كرد كه در قسمت بالایی منارجنبان خرانق، قبلاً یک ساختار چوبی وجود داشته که بر اثر زلزله و وزش باد کج شده است؛ لذا اهالی از بیم افتادن، آن را جدا كرده و پایین آورده‌اند.

صفحه منار جنبان خرانق، می‌تواند اطلاعات بیشتری را درباره این سازه زیبا به شما بدهد.

كاروانسرای خرانق

كاروانسرای خرانق که در دوران قاجار و به دستور «شاهزاده ولی میرزا فرزند فتحعلی‌شاه قاجار» ساخته شده، در گذشته نقش محل استقرار و استراحت كاروان‌های مشهد را داشته؛ ولی امروزه، برای رصد ستارگان استفاده می‌شود. این كاروانسرا با اتاق‌های متعدد و زیبایش، هم‌اكنون به هتل و اقامتگاهی برای گردشگران تبدیل شده و با معماری سنتی و آرامش‌بخش خود، فرصت یک اقامت دلنشین را برای علاقه‌مندان فراهم كرده است.

برای اقامت در خرانق و رزرو این کاروانسرا، می‌توانید به صفحه هتل کاروانسرای شاه عباسی خرانق  مراجعه کنید.

کاروانسرای خرانق، در تاریخ ۳ اسفندماه سال ۱۳۷۷ هـ.ش با شماره ۲۲۳۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

پل خرانق

یكی دیگر از دیدنی‌های منحصربه‌فرد روستای خرانق، پلی به طول 40 متر در نزدیكی قلعه خرانق می‌باشد كه به‌عنوان تنها پل انتقال آب استان یزد شناخته می‌شود. این پل زیبا و دیدنی، ۴ دهانه دارد و با پایه‌های قطور و طاق‌های قوسی‌شكل، به یكدیگر متصل شده‌اند.
باید گفت كه در ساخت پل خرانق، سبك معماری ساسانی و رومی به كار رفته و مصالح اولیه آن نیز سنگ، ملات، ساروج و گچ است. این پل كه تنها با هدف انتقال آب از یک ساحل به ساحل دیگر رودخانه کال و ایجاد مسیری برای عبور آب ساخته شده، طی یک سیل ویرانگر، بخش‌های عمده خود را از دست داده است؛ البته بعدها، به سبک جدید بازسازی شده است.

اردكان؛ میزبان جاذبه های گردشگری دیدنی

روستای خرانق با جاذبه‌های بی‌شمار خود، تنها یكی از جاهای دیدنی اردكان است كه در كنار بازدید از بخش‌های مختلف آن، می‌توان به سایر جاذبه‌های گردشگری اردكان نیز سری زد و از تماشای آن‌ها لذت برد. یكی از اماكن دیدنی محبوب اردكان، زیارتگاه چک‌چک نام دارد كه به‌عنوان محل پنهان‌شدن «نیک‌بانو» دختر یزدگرد سوم، از قداست بالایی نزد زرتشتیان برخوردار است و محل برگزاری مراسم‌های مهم آیین زرتشتی می‌باشد. زیارتگاه پیر هریشت نیز منسوب به «گوهربانو» كنیزک دختر یزدگرد است و با قرارگیری در دامنه كوه‌های شریف‌آباد اردكان، از اماكن اصلی برگزاری جشن هیرمبا به شمار می‌رود. همچنین در سفر به اردكان می‌توان به بازدید از روستای 6000 ساله عقدا رفت و از نزدیک با معماری ساده و چشم‌نواز خانه‌های خشتی آن آشنا شد.

روستای خرانق یزد، سكونتگاهی اسرارآمیز و باستانی در همسایگی كویر است كه همچنان با صلابت و آرامش، بر فراز تاریخچه كهن خود ایستاده و گردشگران و علاقه‌مندان را به سوی خویش فرامی‌خواند. برای بازدید از این روستای زیبا و گشت‌وگذار در آن، می‌توانید از تور میبد، چک چک و خرانق استفاده کنید و دركنار سفر به سایر جاهای دیدنی یزد، از تماشای كوچه‌پس‌كوچه‌های زیبا و شگفت‌انگیز این روستا لذت ببرید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره روستای خرانق با پشتیبان آنلاین رادینا تماس بگیرید.