استان یزد یکی از استانهای پر از دیدنیهای جذاب و تاریخی است که علاوه بر مرکز این استان که شهر یزد میباشد، در شهرستانهای دیگر آن نیز شگفتیهای زیادی برای دیدن وجود دارد که مورد تغافل واقع شده است. در ادامه شما را با گوشهای از این آثار تاریخی حیرتانگیز آشنا میکنیم.
چک چک، یکی از مهم ترین اماکن دیدنی یزد
چکچک نام یکی از معابد مشهور زرتشتیان است که به نام پیر سبز نیز شناخته میشود. این معبد در اردکان قرار دارد که برای رسیدن به آن باید به دل کوه زد و از پلههایی پیچدرپیچ عبور کرد. با ورود به آن خواهید دید که از سقف صخرهای آن آب میچکد که نامگذاری این مکان نیز بر همین اساس است.
تقدس، آرامش و صدای چکههای آبی که از سقف میچکد، گویای حکایتی از گذشتههای دور است، حکایت از بانویی که به این زیارتگاه معنویت بخشیده است:
طبق روایات در زمان سقوط مداین به دست اعراب، نیک بانو دختر یزدگرد سوم، برای حفظ پاکدامنی خود به شهرهای اطراف ایران گریخت و سرانجام در این مکان پناهنده شد که بعدازاین واقعه، این مکان احترام ویژهای در نزد زرتشتیان پیدا کرد و به زیارتگاه بدل شد.
این زیارتگاه در تاریخ ۲۴ تا ۲۸ خردادماه میزبان زرتشتیان جهان برای برگزاری مراسم بزرگداشت نیک بانو است و به دلیل ازدحام جمعیت پذیرای دیگر بازدیدکنندگان نمیباشد؛ اما در روزهای دیگر سال بازدید برای عموم آزاد است.
خرانق، روستای زادگاه خورشید
خرانق از روستاهای تاریخی استان یزد و از توابع اردکان به شمار میرود که دارای قدمتی ۴۵۰۰ ساله است و بهتبع آن دارای آثار باستانی زیاد و جالبی میباشد. نام این روستا به پارسی باستان به معنی زادگاه خورشید است و دارای دیدنیهایی نظیر قلعه، منارجنبان، پل، کاروانسرا و... است که سالیانه گردشگران زیادی را برای ماجراجویی و عکاسی به این منطقه تاریخی میکشاند.
قلعه تاریخی خرانق که از مهمترین دیدنیهای این روستا محسوب میشود، روی یک تپه ساخته شده تا به مناطق اطراف اشراف داشته باشد؛ همچنین اطراف قلعه، شش برج نگهبانی نیز برای دیدهبانی و محافظت بهتر در نظر گرفته شده است.
از ویژگیهای خاص این قلعه، وجود خانههای دو و سهطبقه در آن است که قلعه خرانق را در زمره معدود قلعههای جهان قرار داده است. از دیگر خصوصیات این قلعه، کوچههای پیچدرپیچ است که یک استراتژی برای غافلگیری راهزنان و دشمنان بوده است.
دیگر آثار این روستا هم دارای جذابیتهای خاص خود میباشند که برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنیم به مطلب روستای خرانق مراجعه کنید و از خواندن آن لذت ببرید.
سریزد، دروازه شهر یزد
روستای سریزد نیز از دیگر روستاهای تاریخی یزد است که گفته میشود در گذشته دروازه شهر یزد بوده و آن را فَرافَر میخواندند. این روستا ازنظر بازرگانی و سیاسی موقعیت جغرافیایی مناسبی داشته، بنابراین از رونق زیادی برخوردار بوده است.
از ویژگیهای خاص این روستا وجود آثار تاریخی از ادوار مختلف است بهطوریکه گویی در بازدید از آن میتوان گذر تاریخ را مشاهده کرد. برخی از مکانهای دیدنی این روستا عبارتاند از: قلعه، کاروانسراهای سریزد، مسجد جامع، چاپارخانه، حمام تاریخی، آبانبار و...
لازم به ذکر است که قلعه سریزد از بناهایی است که قدمت آن به زمان ساسانیان برمیگردد و بهعنوان بزرگترین صندوق امانات جهان شناخته میشود.
برای کسب اطلاعات جامع و کامل از سریزد میتوانید به مطلب روستای سریزد مراجعه کنید و از مطالعه آن لذت ببرید.
باغ پهلوان پور، یکی از نه باغ ایرانی
باغ پهلوان پور از باغهای تاریخی و باصفای مهریز است که علاوه بر زیبایی تاریخی، طبیعت دلنشینی دارد. هرچند این بنا ویژگیهای معماری دوره زندیه را دارد ولی ساخت این بنا بیشتر در دوره قاجار صورت گرفته است. طبق روایات این باغ ۵۰ سال پیش دو قسمت بوده که با وصلت دو خانواده که ساکن آنها بودهاند، دیوار حذف شده و این باغ نیز به نام علی پهلوان پور که تاجر نامی این شهر بوده، معروف گشته است.
این باغ زیبا شامل قسمتهایی نظیر مجموعه ورودی (برج، اسطبل و كاهدان)، بنای زمستانخانه، ساختمان کوشک یا شربتخانه، بنای سرایداری، آشپزخانه و حمام میباشد.
ساختمان کوشک مهمترین بخش و مرکز این بنا به شمار میرود. این بنا در دونیم طبقه احداث شده و دارای ویژگیهای جذاب معماری ازجمله عمارت کلاهفرنگی است که تزیین کاربندی پرکار آن نشان از ثروتمند بودن اهالی این باغ دارد. قناتی پر آب نیز از میان این عمارت میگذرد و همچنین حمام، آشپزخانه و یک انباری کنار این کوشک واقع شده که اخیراً باستان شناسان آن را کشف و از دل خاک بیرون آوردهاند.
بازدید از باغ پهلوان پور تجربهای دوستداشتنی و باطراوت است، بهطوریکه تنها یکبار رفتن به آن کافی است که با هربار شنیدن نام مهریز هوای رفتن به این باغ به سرتان بزند و با گشتی در آن، وجودتان را از معجون تاریخ و طراوت لبریز کنید.
خانه آقازاده، تنها بادگیر دوطبقه یزد
این خانه زیبا در زمان قاجار و به دستور فردی مهم و ثروتمند به نام سید حسین ابرقویی ساخته شده است. از شاخصههای این بنا، بادگیر ۱۸ متری آن میباشد که بهصورت دوطبقه بنا شده است. جالب است بدانید وجود بادگیر، آن هم یک بادگیر بلند و پرکار از مانورهای ثروتمندان قدیم بوده است.
ویژگیهای خاص معماری خانه آقازاده بسیار جالب و گاهی گویای فرهنگ مردم ایرانزمین است؛ برای مثال در هشتی خانه، چهار ورودی قرار دارد که یکی از آنها به اندرونی راه پیدا میکند که این ورودی با زاویه ۹۰ درجه و بهگونهای ساخته شده که از بیرون، اهلوعیال خانه دیده نشوند.
شاید برای شما نیز جذاب باشد که بدانید این خانه، همان بنای تاریخیای است که طرح آن پشت اسکناسهای دوهزارتومانی خودنمایی میکند. بسیاری از گردشگران با دانستن این نکته، عکسهای خلاقانه از این بنا میگیرند و به یادگار میبرند.
نارین قلعه، مهم ترین مکان دیدنی میبد
نارین قلعه از بناهای مهم تاریخی میبد است که آن را مربوط به دوره مادها میدانند و برای همین آن را قدیمیترین قلعه در استان یزد لقب دادهاند. این دژ در زمان ساسانیان گسترش یافت و در زمان آل مظفر نیز به فعالیت خود ادامه داد تا اینکه هنگام حملات مغول و توسط تیمور سقوط کرد و درنتیجه حیات فعال نارین قلعه پایان یافت.
این قلعه در بلندترین تپه میبد بنا شده تا به اطراف اشراف داشته باشد. همچنین پیرامون قلعه خندقی حفر شده بوده تا در مواقع خطر، پر از آب شود و ورود دشمنان را به تعویق بیندازد.
نارین قلعه در پنج طبقه و با استفاده از خشت و گل بنا شده است. در داخل ساختمان قلعه ، راههای زیرزمینی و مخفی قرار دارد که برای حفاظت در برابر دشمنان ساخته شده بوده و مردم را در برابر بیگانگان حفظ و حراست میکرده است.
این قلعه به دلیل ویژگیهای شگفتانگیزش یکی از معدود آثار تاریخی ایران است که در فهرست میراث جهانی یونسکو جایی را از آن خود کرده است؛ بنابراین بازدید از آن را از دست ندهید.
برج کبوتر خانه
برج کبوترخانه از دیگر بناهای مهم تاریخی میبد است که حتی برای کسانی که به تاریخ هم علاقهمند نیستند، جذاب و دیدنی است.
این بنا در زمان قاجار، بهمنظور حمایت از پرندگان و استفاده از کود آنها برای کشاورزی ساخته شده بوده است. این بنا از بیرون شکلی استوانهای و برجی دارد. همانطور که از نام این برج برمیآید، این ساختمان بهمنظور استفاده کبوتران، بهعنوان آشیانه آنها ساخته شده که روزگاری ۴ هزار کبوتر در آن زندگی میکردند.
این لانهها با ابعاد ۲۰ در ۲۰ کنار هم قرار گرفتهاند. رنگ مقرنس روی برج باعث جذب پرندگان میشده و همچنین ساخت آن بهگونهای بوده که مانع از ورود پرندگان شکارچی میشده است.
از دیگر تمهیداتی که قدما برای این برج در نظر گرفته بودند، نوارهای گچی اطراف ساختمان است که بهمنظور دفع مارها از لانه کبوتران بوده است.
برج کبوترخانه با تمام ویژگیهای منحصربهفرد و زیبایی چشم نوازش یکی از سازههایی است که همواره مورد بازدید و تحسین گردشگران و جهانگردان قرار گرفته است.
یخچال خشتی
یخچال خشتی میبد از دیدنیهای شگفتانگیز این شهر محسوب میشود. نام یخچال خشتی در همان ابتدا ذهن هر شنوندهای را به خود مشغول میکند؛ چراکه یخچالی که در ذهن متبادر میشود بههیچعنوان شکلی خشتی ندارد. یخچال خشتی میبد یک بنای گنبدی شکل است که برای تولید یخ از آن بهره میبردهاند. سازوکار این بنا به اینگونه بوده که در فصل زمستان، در زمانهای مشخصی مقداری از آب قناتها را به آن انتقال میدادند تا با کمک سردی هوا یخ بزند. در فصل تابستان نیز تمامی منافذ ورود نور خورشید را سد میکردند تا هوای گرم به داخل نفوذ نکند؛ ازاینرو در تمامی طول سال از این یخها استفاده میکردند و به ثروتمندان میفروختند.
تاریخ دقیق ساخت این بنا مشخص نیست و تنها گزارش از وجود این یخچال در سفرنامه شاردن سیاح فرانسوی ذکر شده که مربوط به زمان صفویه میباشد.
باغ صدری تفت، باغی در دل باغشهر تفت
باغ صدری یا باغ نمیر از باغهای باصفا و تاریخی شهر تفت میباشد که در مساحتی به بزرگی ۱۳ هزار مترمربع و به دستور صدرالعلماء از حکام دوره زندیه بنا شده است. باغ نمیر، در سالهای گذشته متعلق به فردی زردشتی مسلک به نام ارباب نمیر تفتی بوده که پیشه شکستهبندی داشته و همین نام وی علت وجهتسمیه این باغ گردیده است.
باغ صدری علاوه بر بلندترین بادگیر تفت دارای تالار، قسمت زمستان نشین و تابستان نشین میباشد. در گوشهای از زمستان نشین، آسیابی قرار دارد که آرد خانه را تأمین میکرده است. حوض بزرگ سنگی وسط باغ نیز از قسمتهای دوستداشتنی باغ میباشد که طراوت آن را دوچندان کرده است. نکته جالب درباره حوض، فوارههای آن میباشد که بدون برق و با استفاده از تکنیکهای معماری کار میکند.
لازم به ذکر است که امروزه قسمتی از باغ صدری بهصورت یک رستوران سنتی درآمده و میزبان مراجعهکنندگان و میهمانان گرامی است.