روستای چم تفت

روستای چم؛ میراثی سبز

روستای چم به‌عنوان یكی از جاهای دیدنی یزد و جاذبه‌های گردشگری زیبای شهرستان تفت، آب‌هوایی پاک و خنک دارد و از ویژگی‌های خاصی نظیر سبک ساده زندگی مردم، طبیعت سرسبز و دیدنی، بافت معماری تاریخی و... بهره می‌برد. این روستا كه گاهی تحت‌عنوان «پایتخت زرتشت‌نشینان» نیز شناخته می‌شود، محل زندگی مردمانی سخت‌كوش و فعال در زمینه‌هایی همچون کشاورزی، باغداری، دامداری، صید و یا صنایع‌دستی می‌باشد؛ مردمی كه قناعت و سازگاری را از نیاكان و اجداد خود به ارث برده‌اند و با جغرافیا و فرهنگ غنی خود نیز گردشگری روستایی را در تفت رونق داده‌اند.

باید گفت كه روستای چم تفت در كنار دیگر روستاهای شهرستان مانند روستای بنادکوک، روستای ده‌بالا، اسلامیه (روستای فراشاه)، روستای طزرجان، روستای توران‌پشت و مبارکه، از مقاصد گردشگری مهم استان یزد به شمار می‌رود که هرساله بازدیدکنندگان و گردشگران زیادی را برای آشنایی با آداب‌ورسوم، صنایع‌دستی، غذاهای سنتی، فعالیت کشاورزی و... به سوی خود می‌كشاند.

معرفی روستای چم

روستای چم، روستایی تاریخی از توابع دهستان پیشکوه تفت است و طبیعتی دشت مانند با آب‌وهوای گرم‌وخشک دارد.

جمعیت این روستا، شامل 8 خانوار با 20 نفر ذکر شده است که زبان آن‌ها، فارسی با گویش یزدی و مذهبشان، دین اسلام شیعه و زرتشتی می‌باشد و بیش از 70 درصد آن‌ها باسواد هستند.

مشاغل عمده مردم آبادی چم؛ کشاورزی از نوع کشت آبی، باغداری و دامداری است و محصولاتی نظیر انار، بادام، گندم، یونجه، جو، چغندرقند، شلغم، پیاز و گیاهان دارویی شاتره و خاکشیر دارند که پوشش گیاهی برای چرای دام هستند.

منابع تأمین آب کشاورزی و آشامیدنی این روستا هم از قنات و به‌صورت لوله‌کشی می‌باشد.

درخت سرو کهنسال چم

روستای تاریخی چم، یک درخت سرو کهن‌سال 18 متری با قدمت 3 هزارساله دارد که اخیراً به شماره شناسایی 40، در فهرست میراث طبیعی کشور به ثبت رسیده است.

درخت بلندبالای سرو چم، در حیاط آتشکده زرتشتیان چم قرار دارد و در کنار تنه آن، جایگاهی زیبا برای روشن کردن شمع و آتش مقدس زرتشتیان ساخته شده است.

به گفته اهالی قدیم‌ منطقه، این درخت کهن‌سال در 60 سال پیش به علت هجوم ملخ‌ها و همچنین خشک شدن براثر وزش باد شدید، دچار شکافی عمیق در قسمت تنه اصلی شده که البته هم‌اکنون، توسط سیم بکسل بسیار قوی، مهار گردیده و از آسیب بیشتر آن جلوگیری شده است.

جشن سده در آتشکده روستای چم

از دیرباز، برگزاری جشن‌های مختلف در میان ایرانیان جایگاهی خاص و همیشگی داشته؛ جشن‌هایی با ویژگی ‌مشترک پیوند با پدیده‌های طبیعی، اقلیمی و کیهانی که ازجمله آن‌ها «جشن سده یا آیین سده سوزی» می‌باشد. 

ایرانیان باستان معتقدند که برپایی یک آتش بزرگ، قلب زمین را گرم کرده و زمستان را فراری می‌دهد؛ ازاین‌رو، می‌توان زندگی را به زمین برگرداند.

جشن پیدایش آتش معروف به جشن سده، نمونه کاملی از جشن‌های اصیل و خاص زرتشتی و از آیین‌های بزرگ ایرانیان قدیم است که هرساله، شامگاه دهم بهمن‌ماه یا همان صدمین روز زمستان هم‌زمان با روز مهر ایزد در تقویم باستانی ایران و 50 روز و 50 شب‌ مانده به نوروز باستانی، در روستای تاریخی چم برگزار می‌شود. در این جشن، زرتشتیان زیادی از اقصی نقاط کشور گرد هم آمده و با خواندن سرودهای ایران، گاتا، ترانه‌های گوناگون و دکلمه به جشن و پای‌کوبی می‌پردازند سپس به امید پیروزی نور بر تاریکی، آرزوی کوچ سرما و آمدن گرما و نور می‌کنند.

شهر جهانی یزد نیز که یکی از بزرگ‌ترین مراکز تجمع زرتشتیان در دنیا می‌باشد، هرساله در جای‌جای آن آئین‌ها و سنن کهن ایران باستان اجرا می‌شود. روستای چم هم که یک آتشکده تاریخی و مهم مربوط به قرون آخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام دارد نیز از این امر مستثنی نیست و سالیان سال است که به برگزاری این مراسم آیینی، به‌خصوص جشن سده می‌پردازد.

آتشکده زرتشتیان چم، در تاریخ ۲۲ آبان ماه سال ۱۳۸۶ هـ.ش با شماره ۱۹۹۸۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

جاذبه های گردشگری زرتشتیان

زرتشتیان یزد با داشتن سابقه‌ای طولانی در فرهنگ و آداب‌ورسوم مذهبی خود، اماكن مقدس بسیاری را در گوشه‌وكنار این استان مورد احترام قرار می‌دهند كه بسیاری از آن‌ها امروزه به جاذبه‌های گردشگری پرطرفداری تبدیل شده است. در كنار جاذبه‌های گردشگری مقدس زرتشتیان، روستاهای زرتشتی‌نشین مختلفی نیز در استان یزد به چشم می‌خورد كه ازجمله آن‌ها می‌توان روستای مبارکه و روستای مزرعه‌کلانتر میبد را نام برد. مهم‌ترین دیدنی‌های زرتشتیان در شهر یزد، شامل آتشكده زرتشتیان _موسوم به آتشكده ورهرام یا بهرام_ و گورستان یا دخمه زرتشتیان می‌شود؛ همچنین دیدنی‌های دیگری نظیر زیارتگاه چک‌چک با پیرسبز، نیایشگاه پیر هریشت، زیارتگاه پارس‌بانو و... در شهرستان‌های یزد وجود دارد كه جزو مكان‌های مقدس زرتشتیان ایران به شمار می‌رود.

سایر جاذبه های گردشگری تفت

شهرستان تفت نه فقط به‌دلیل آب‌وهوای دلپذیر و مناسب خود، بلكه به‌علت جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی بسیار، موردتوجه گردشگران و علاقه‌مندان است و همواره به میزبانی از مسافران سراسر كشور می‌پردازد. از جاذبه‌های گردشگری محبوب تفت باید محوطه آبشار دره‌گاهان را نام برد كه به‌عنوان یک پدیده طبیعی فصلی در دل شیركوه یزد، منظره‌ای شگفت‌انگیز را پیش روی بازدیدكنندگان قرار می‌دهد. همچنین چشمه تامهر با قرارگیری در نزدیكی روستای زیبای اسلامیه یا فراشاه، مكان مناسبی جهت پیک‌نیک‌های خانوادگی در فصل‌های گرم سال محسوب می‌شود. علاوه‌بر این، باغ صدری تفت نیز همواره با عمارت زیبا و فضای سبز باصفای خود، نظر هر مسافر و گردشگری را جلب می‌كند.

روستای چم با فضای سرسبز و خوش آب‌وهوای خود در كنار آداب‌ورسوم سنتی و آیین‌های مذهبی زرتشتیان این روستا، هرساله پذیرای گردشگران بسیاری از اقصی‌نقاط ایران و جهان می‌باشد و به میزبانی از مسافران كنجكاو و علاقه‌مند می‌پردازد؛ بنابراین اگر قصد اقامت و رزرو هتل سنتی در شهر سرسبز تفت را دارید، اقامتگاه نارتی تی تفت که در نزدیکی روستای چم می‌باشد؛ گزینه مناسبی جهت رزرو به شمار می‌آید. همچنین در هنگام اقامت در شهر ییلاقی تفت یزد، می‌توانید از تور یک روزه یزدگردی و تورهای کویر یزد باکیفیت رادینا استفاده نمایید.